In mijn loopbaan heb ik op meerdere werkplekken ervaring opgedaan, ook heb ik regelmatig functies gecombineerd. Bijvoorbeeld bij een schoolbestuur voor meerdere basisscholen en daarnaast lesgeven aan de universiteit. Zo’n combinatiebaan vraagt veel van me. Aan de ene kant zoek ik de uitdaging, aan de andere kant merk ik dat ik ook keuzes moet maken. Zo heb ik gaandeweg ontdekt dat werken op een school, ook binnen het bestuur, op dit moment het beste bij mij past.
Momenteel werk ik als schoolpsycholoog / orthopedagoog op een school voor speciaal onderwijs. Daar wordt lesgegeven aan leerlingen met een communicatieve beperking, een taalontwikkelingsstoornis en/of aan slechthorende kinderen. In deze functie ben ik ook coördinator van het psychologenteam in de regio Noord Holland-Noord. Daarnaast ben ik actief binnen de sector Jeugd van het NIP. Ik vind het heel leuk om op al die niveaus te kunnen werken. Dus zowel met leerlingen werken als leerkrachten coachen en bezig zijn met beleidsontwikkeling binnen onze regio. En daarnaast vind ik het ook belangrijk om me in te zetten op landelijk niveau om de schoolpsycholoog op de kaart te zetten.
Een duidelijke basis
Binnen de school ligt de focus op handelingsgericht werken, op het neerzetten van een sterk basisaanbod in de groepen in plaats van voor alle leerlingen individuele plannetjes maken. Dit geldt zowel voor de didactische vakken als voor het aanbod op sociaal-emotioneel gebied en leren leren. Op deze manier wordt er ook preventief gewerkt. Als het gaat om pesten bijvoorbeeld, leren we kinderen hoe ze duidelijk hun grenzen aangeven en hoe ze moeten reageren wanneer iemand zijn grens aangeeft , want zo voorkom je dat een plagerijtje of een geintje uitmondt in pestgedrag.
Toen ik begon als schoolpsycholoog werd ik soms ingevlogen bij een school en kreeg ik de vraag “Wij willen van Pietje het IQ weten”. Dan deed ik dat, maar vervolgens kwam er geen vervolg. Dat was niet hoe ik wilde werken; dit helpt de leerling en de school niet verder. Ik wil als schoolpsycholoog samen met de school bekijken welke vragen er precies spelen. Diagnostisch onderzoek kan dan ingezet worden, maar dit hoeft niet altijd. Ook vind ik het belangrijk dat ik hier zelf keuzes in kan maken, afgestemd op wat nodig is. Door dit juist samen met leerling, ouders en school te onderzoeken, is vele malen effectiever.
Bij ons hebben veel leerlingen een taalontwikkelingsstoornis. Soms is er ook sprake van co-morbide problematiek, bijvoorbeeld autismespectrumproblematiek. Op school proberen we zoveel mogelijk weg te blijven van labelen. De focus komt dan te liggen op: wat heeft deze leerling nodig en wat vraagt dit van mij als leerkracht en ouder?
Sleutelpositie
Het geeft me veel voldoening om een team aan te sturen met de vraag of we effectief bezig zijn. Op schoolniveau werken vind ik daarom misschien nog wel leuker dan op leerlingniveau. Nu ben ik met mijn team en eigenlijk de hele regio bezig met leren zichtbaar te maken, volgens het gedachtegoed van onderzoeker John Hattie. Het gaat om de vraag: wat is mijn impact als leraar op de resultaten van mijn leerlingen? Zet ik de meest effectieve interventies in? En hoe meet ik het effect van mijn handelen? Daarnaast gaat het ook over hoe we met z’n allen praten en denken over leren. En hoe je de leerling meer eigenaar kunt laten worden van zijn eigen leerproces. Dat project mag ik leiden en daar krijg ik echt heel veel energie van. Met name als ik het hele team ermee bezig zie en ook anderen enthousiast zie worden, je het in de klassen terug gaat zien en ook leerlingen ziet groeien. De schoolpsycholoog zit wat dat betreft op een sleutelpositie, mits je die ruimte pakt.
Met dit soort projecten passen we de laatste wetenschappelijke inzichten toe in de schoolomgeving. Ik heb hierin de rol van scientist practitioner. Het is van belang de vertaalslag naar de praktijk te maken, op een manier waarop het hele team goed wordt meegenomen. Er zijn altijd mensen die denken: ik doe het al tien jaar op deze manier. Voor mij is het van belang om mensen te blijven wijzen op het geheel: wat zijn onze doelen en speerpunten? Hierin staat voor mij verbinding centraal. Zowel van speerpunten, maar ook van niveaus. Dat wat op beleidsniveau uitgedacht is, hoe ziet dat er dan uit op groeps- en leerlingniveau? Uiteindelijk blijft het allerbelangrijkste: wat merkt die leerling in jouw klas van deze verandering en hoe komt dit ten goede van zijn (leer)ontwikkeling?
Leermomenten
Omdat ik veel pijlen op mijn boog heb, moet ik wel zorgen dat mijn planning overzichtelijk blijft. Ik wil soms duizend dingen tegelijk doen en ga ook voor een goede kwaliteit. Dan moet ik oppassen dat mijn agenda niet met me op de loop gaat. Dat blijven ook leermomenten, dat ik mijn grenzen aan moet geven.
Ik heb nooit getwijfeld aan mijn beroepskeuze en zit hier echt op mijn plek. Ik blijf dan ook de komende tijd werken binnen het onderwijs, wel op meerdere fronten. Wie weet ga ik ooit nog weer lesgeven aan een hogeschool of universiteit. Of misschien promoveren of richting een directiefunctie, aangezien beleidsmatig werken mij ook zeer aanspreekt. Maar dat zal de toekomst wel uitwijzen. Binnen mijn huidige functie kan ik nog zoveel leren en het is zo leuk, dit blijf ik voorlopig gewoon doen.’
Fotografie: Peter Valckx
