Menselijke hersenen – vooralsnog tenminste die van Engels sprekende personen – hebben waarschijnlijk dezelfde ‘semantische topografie’. Wetenschappers aan de Universiteit van California (Berkeley) concluderen dat uit onderzoek op grond waarvan ze een digitale driedimensionale ‘semantische atlas’ van het breinoppervlak maakten. Zij lieten negen mensen luisteren naar verhalen uit een in Amerika populaire podcast en lazen hen de verhalen daaruit ook voor. Tijdens het luisteren en lezen maakten de onderzoekers een fmri-scan van de proefpersonen. De data uit die scans werden gekoppeld aan met tijden gecodeerde transcripties van de gelezen en beluisterde verhalen.
De relatie tussen woorden enerzijds en hersenactiviteit anderzijds bleek nagenoeg identiek bij alle deelnemers, en hetzelfde bij lezen en luisteren. Met gebruikmaking van statische modellen categoriseerden de onderzoekers vervolgens duizenden woorden op grond van hun betekenisrelatie. Zo onderscheidden ze bijvoorbeeld een categorie ‘sociaal’(met woorden als ‘vriend’, ‘broer’ en ‘vader’) en een categorie ‘numeriek’ (met woorden als ‘vele’, ‘zeven’ en ‘cijfers’). Met die categorieën omgezet in kleurvlakken legden ze een kaart aan op pakweg een derde van de (virtuele) hersenschors.
De steekproefgrootte was weliswaar beperkt, desalniettemin zou deze ‘breinatlas’ het volgens de onderzoekers mogelijk maken te voorspellen welke hersengebieden van het brein actief worden bij welke woorden en woordgroepen. De onderzoekers verwachten daarnaast dat hun resultaten tot interessante klinische toepassingen kunnen leiden bij onder meer afasie en woordblindheid.
Bron: Deniz, F. (2019). The representation of semantic information across human cerebral cortex during listening versus reading is invariant to stimulus modality. Journal of Neuroscience. doi.org/10.1523/JNEUROSCI.0675-19.2019.
