Zoals ook in het eerste nieuwsbericht opgemerkt, zijn de meeste onderzoeken in de psychologie ‘weird’: ze betre£en mensen uit western, educated, industrial, rich en democratic landen. Al 25 jaar probeert vaktijdschrift Culture & Psychology daar verandering in aan te brengen. De uitgever van dit blad, de Estse psycholoog Jaan Valsiner, zet op een rij wat al die jaren onderzoek naar de culturele psychologie hebben opgeleverd.
Hij stelt dat het begrip ‘cultuur’ nog steeds niet goed gedefinieerd is. Veel auteurs concluderen dat cultuur ertoe doet, maar omschrijven niet wat ze daar onder verstaan en welke rol cultuur dan precies speelt. Verder maken onderzoekers zelf ook deel uit van een cultuur. Daarvan moeten ze zich veel bewuster worden. In westerse landen gaan we er bijvoorbeeld gemakshalve maar vanuit dat iemand die zichzelf ‘gelukkig’ noemt dat ook daadwerkelijk is. Maar dat hoeft natuurlijk niet zo te zijn. De grote valkuil voor cultureel psychologen vindt Valsiner dan ook dat ze uitspraken opvatten als een uiting van iemands gemoedstoestand, terwijl er heel andere dingen kunnen spelen.
Valsiner eindigt zijn betoog met een opvallende oproep. Hij zou graag artikelen ontvangen die geen enkele verwijzing naar andere publicaties bevatten. De academische referentiepraktijken kunnen hem duidelijk niet bekoren. Hoe langer de literatuurlijst, hoe meer indruk je maakt en hoe meer collega’s je helpt aan hun broodnodige citaties, stelt hij cynisch. Maar vissen in dezelfde vijver helpt de theorievorming niet vooruit. Kom eens met een origineel idee, luidt daarom de boodschap. Daar schiet de (culturele) psychologie pas écht iets mee op.
Bron: Valsiner, J. (2019). Culture & Psychology: 25 Constructive years. Culture & Psychology, 25(4), 429- 469. DOI: 10.1177/1354067XI19872358.
