Nederlanders scoren hoog qua eenzaamheid. Van de achtentwintig landen in de Europese Unie staan wij op de derde plaats. Met alle gevolgen van dien, want eenzaamheid is funest voor je lichamelijke en geestelijke gezondheid. Het loont daarom te kijken wat gevoelens van eenzaamheid kan tegengaan. Zou dat een dankbare levenshouding kunnen zijn?
Voor mensen met een dankbare levenshouding (trait gratitude) is het glas altijd halfvol. Ze zijn blij met wat ze hebben en laten dit ook blijken – wat zowel hen zelf als ook anderen goed doet. Uit Nederlands onderzoek, waaraan 163 veertigplussers meededen, blijkt dat zo’n positieve levenshouding samengaat met minder gevoelens van eenzaamheid. Het zou dus best kunnen dat mensen zich minder eenzaam voelen naarmate ze dankbaarder in het leven staan. Maar het omgekeerde kan ook: wellicht zijn mensen dankbaarder naarmate ze zich minder eenzaam voelen. Uit dit cross-sectionele onderzoek valt dat niet af te leiden.
De onderzoekers wilden ook weten of de correlatie tussen eenzaamheid en trait gratitude veroorzaakt wordt door het vermogen van mensen om soepel met tegenslag om te gaan – inderdaad valt het verband tussen trait gratitude en eenzaamheid dan helemaal weg. Hoe soepel je tegenslag het hoofd weet te bieden, is dus cruciaal. Wie dat goed kan, voelt zich minder eenzaam en staat dankbaarder in het leven. Ook het vermogen geëngageerd te leven doet er toe, al is het effect hiervan minder sterk.
Longitudinaal onderzoek moet meer licht werpen op oorzaak en gevolg van alle factoren. Tegelijkertijd is de vraag wat onderzoek naar traits oplevert als je eenzaamheid wilt terugdringen. Stabiele eigenschappen zijn immers niet makkelijk om te buigen.
Bron: Frinking, E. et al. (2019). Gratitude and loneliness in adults over 40 years: examining the role of psychological flexibility and engaged living. Aging & Mental Health, 1-8, doi: 10.1080/13607863.2019.1673309
