Sinds de coronacrisis schudden we weer handen en gaan we met een snotneus gewoon naar het werk en verjaardagen. Maar deels vanuit huis werken, dat laten we ons niet meer afpakken. Organisatiepsycholoog Jian Shi hield zich al langere tijd bezig met werken op afstand en welk leiderschap daarbij effectief is. De coronacrisis bood hem een uitgelezen kans te onderzoeken hoe leidinggevenden op afstand kunnen sturen op het werkplezier van werknemers en hun onderlinge verbondenheid.
Al langer was bekend dat thuiswerken kan leiden tot een lagere productiviteit, minder werktevredenheid en minder betrok-kenheid bij het werk. Zijn promotieonderzoek leerde Shi dat leidinggevenden hierop invloed kunnen uitoefenen door hun manier van leidinggeven aan te passen.
Belangrijk is dat ze regelmatig contact houden met hun medewerkers. Als een leidinggevende frequent communiceert, zowel via e-mail als in videovergaderingen of door medewerkers te bellen, compenseert dat voor de fysieke afstand. In zijn onderzoek zag Shi dat dit een grotere werkbetrokkenheid oplevert.
Daarbij is de leiderschapsstijl van belang. Leidinggevenden gebruiken grofweg twee manieren om hun medewerkers te beïnvloeden. Dominantie is een veel gehanteerde stijl, wat gepaard kan gaan met controleren, dreigen en intimideren. De andere manier is positiever: een leider kan charismatisch zijn, en inspireren.
Charisma
Shi zag dat leiders online vooral op een positieve manier beïnvloeden. Het lijkt erop dat dreigen en controleren op afstand niet goed werkt. Als medewer-kers hun leidinggevende charismatisch of inspirerend vinden, komt dat de werkbetrok-kenheid wel ten goede. Vaak communiceren met mede-werkers blijkt vooral positief uit te pakken voor medewerkers die een afstandelijke relatie met hun leidinggevende onderhouden. In die gevallen valt er meer winst te behalen.
Van belang is verder dat leidinggevenden met het team een sterke groepsidentiteit opbouwen. Dat kan bijvoorbeeld door de unieke kwaliteiten van een team te benoemen, of door gemeenschappelijke interesses te promoten en gedeelde kernwaarden, normen en idealen te creëren. Deze leiderschapsstijl wordt ‘identiteitsleiderschap’ genoemd. Ze bevordert dat zorgt werknemers tevredener zijn over hun baan en zich meer betrokken voelen bij hun collega’s, het team en de organisatie. Het zorgt bovendien voor minder uitval en werkstress.
In zijn dissertatie geeft Shi leidinggevenden praktische handvatten om teams-op-afstand aan te sturen. Zoals:
- Spreek nadrukkelijk over ‘wij’ en ‘ons’ als je het over het team hebt.
- Eis van iedereen dat ze bij online bijeenkomsten hun camera aan laten staan.
- Organiseer regelmatig bijeenkomsten, zowel on- als offline.
Verder is het goed ervoor te zorgen dat er ook bij online bijeenkomsten aandacht is voor persoonlijke zaken. Bijvoorbeeld door te beginnen met een rondje waarin iedereen even kan vertellen hoe het gaat. Online moet je dus bewust tijd maken voor wat op kantoor spontaan bij de koffiemachine gebeurt.
Jian Shi, Navigating the Remote Workplace: The Role of Leadership and Its Implications for Employee Work Outcomes. 10.5463/thesis.1069
Beeld: Shutterstock
