Lees verder
Machtige politieke leiders lijken zich tijdens conflicten soms volkomen onvoorspelbaar en irrationeel te gedragen. Maar aan dit gedrag ligt een duidelijk motief ten grondslag: willen winnen, tegen elke prijs.Rationeel handelen in conflictsituaties vereist twee strategieën. Allereerst moet je gedrag voor je tegenstander onvoorspelbaar zijn. Een aanval heeft immers de meeste kans op succes als een tegenstander er niet op bedacht is. Daarnaast moet je verstandig met je middelen omgaan. Het heeft geen zin aan te vallen als de kosten groter zijn dan de opbrengsten.
Annemarie Huiberts

Gedragen wij ons tijdens conflicten inderdaad zo rationeel, of lijken we toch meer op politieke leiders die dreigen met nucleaire wapens? Dat laatste, zo concludeert een groep Nederlandse en Zwitserse onderzoekers op basis van uitgebreid experimenteel onderzoek. De onderzoekers lieten proefpersonen steeds in tweetallen tegen elkaar spelen, één kreeg de rol van aanvaller, de ander die van verdediger. Tijdens iedere speelronde mochten de aanvaller respectievelijk verdediger onafhankelijk van elkaar geld inzetten om de ander aan te vallen of zichzelf te verdedigen.

Spelers probeerden zo onvoorspelbaar mogelijk voor elkaar te zijn. Helaas verloren ze daarbij hun gevoel voor redelijkheid uit het oog. Zowel aanvallers als verdedigers investeerden regelmatig extreem hoge bedragen. Alleen voor aanvallers pakte deze strategie voordelig uit. Zij eindigden met een groter aantal gewonnen speelrondes, maar moesten daar een behoorlijk stuk welvaart voor inleveren. 

Bron: De Dreu, C. et al. (2024). On being unpredictable and winning. Journal of Personality and Social Psychology: Attitudes and social cognition, doi 10.1037/pspa0000378

Beeld: Shutterstock