De American Psychological Association noemde het achteraf ‘een vlek op de collectieve integriteit’: de medewerking die psychologen begin deze eeuw verleenden aan de verhoortechnieken bij gevangenen in Guantanamo Bay. Aanvankelijk sputterden APA-officials nog dat de dienstdoende psychologen de gevangenen juist beschermden en later dat, voor zover er al morele standaarden waren geschonden, dat dan tenminste gebeurd was met het oog op nationale veiligheid. Uit onderzoek bleek evenwel ondubbelzinnig dat psychologen in Guantanamo Bay meewerkten aan grove mensenrechtenschendingen. Kenneth Pope gaat na hoe deze morele blindheid heeft kunnen ontstaan en hoe die in de toekomst is te voorkomen.
Het artikel van Pope is één van negen in een aan mensenrechten en psychologie gewijde special van European Psychologist, het tijdschrift van de European Federation of Psychologists’ Associations (EFPA). Naast beschouwende stukken (over bijvoorbeeld het belang van mensenrechtenonderwijs als onderdeel van het psychologiecurriculum) zijn meerdere artikelen te lezen over klinische toepassingen van mensenrechten (bijvoorbeeld in een setting met demente mensen of met gepeste kinderen, en wier recht op veiligheid daarmee geschonden wordt). In een activistisch slotartikel wordt aan de hand van het harde asielbeleid in Australië en de complexe dilemma’s waarmee psychologen in die context te maken krijgen, geschetst hoe psychologen hun plicht om mensenrechten te verdedigen in praktijk kunnen brengen.
In een tijd waarin mensenrechten overal ter wereld onder toenemende druk staan sluit dit themanummer aan bij het EFPA-streven psychologie en mensenrechten sterker te verbinden.
Bron: Söderström et al. (2019; Guest Editors). Human Rights and Psychology (Special Issue). European Psychologist, 24(2).
