De contactbeperkende maatregelen die tijdens de covidpandemie van kracht waren, maakten dat veel mensen zich eenzaam voelden. Mogelijk is die eenzaamheid blijven bestaan nadat de maatregelen werden opgeheven; na een eenzame periode kan het lastig zijn opnieuw verbinding met anderen aan te gaan. Om te onderzoeken of er inderdaad sprake was van een dergelijk langetermijneffect, maakte eenzaamheidsexpert Theo van Tilburg gebruik van twee landelijke langlopende panelstudies.
Beide studies maakten onderscheid tussen emotionele eenzaamheid (gevoelens van leegte en verwarring omdat je intieme gedachten en gevoelens niet kunt delen) en sociale eenzaamheid (te weinig vrienden en familie hebben met wie je je verbonden voelt).
Voorafgaand aan de pandemie was sociale eenzaamheid tussen 2008 en 2019 in alle leeftijdsgroepen redelijk stabiel, terwijl emotionele eenzaamheid een opwaartse trend onder jongvolwassenen en een dalende trend onder ouderen liet zien.
De coronapandemie had vooral effect op emotionele eenzaamheid. In alle leeftijdscategorieën was sprake van een duidelijke trendbreuk en nam het percentage emotioneel eenzamen sterk toe, bij de 75-plussers zelfs van 15 naar 37 procent.
De trendbreuk betekende echter geen trendverandering. In de jaren na de pandemie daalden de eenzaamheidscijfers en pasten ze opnieuw in de trend die voor de coronaperiode zichtbaar was. Alleen onder de 25-39-jarigen bleef emotionele eenzaamheid structureel hoog.
Tilburg, van T.G. (2024), Residual loneliness in the Netherlands after the covid-19 pandemic: An application of the single interrupted time series design with pre-, peri- and post-pandemic observations. Public Health, 237, 238-244.
Beeld: Shutterstock
