Met een aantal vrienden uit mijn studententijd maakte ik af en toe reisjes naar ‘rare’ landen. Noord-Korea stond lange tijd met stip bovenaan en een kleine tien jaar terug zijn we er twee weken heen geweest. Dat kan alleen georganiseerd en onder begeleiding van reisgidsen die niet alleen de groep toeristen maar ook elkaar in de gaten moeten houden. Nooit eerder heb ik me ergens zo paranoïde gevoeld als in Noord-Korea. Nooit eerder ook ervoer ik zo’n gevoel van vrijheid, als toen we met de trein vanaf de hoofdstad Pyongyang de Chinese grens weer passeerden. Heel paradoxaal, zo’n jofel land is China immers ook weer niet.
Dat gevoel
