Optimisme versterkt mentale gezondheid

Het 'ja' zoeken en vinden
03/03/2017
Johan Lataster, Lilian Jans-Beken, Mayke Janssens, Nele Jacobs, Sanne Peeters
Geen reacties
De Psycholoog 2017-3 Cover
Issue 3

Samenvatting

STRENGTHENING MENTAL HEALTH THROUGH OPTIMISM L. JANS-BEKEN, J. LATASTER, M. JANSSENS, S. PEETERS & N. JACOBS
The current study aimed to examine demographic determinants of optimism, and prospective associations between optimism and measures of well-being and psychopathology, using a three wave prospective survey design in a large general population sample of Dutch adults. Optimism showed signifi cant positive correlations with age and education level. Optimism did not longitudinally predict psychological complaints when adjusting for the e³ ects of demographic factors, and previous levels of psychological complaints and well-being. Optimism was, however, a signifi cant positive longitudinal predictor of well-being, also when adjusting for the e³ ects of demographic factors, and prior levels of well-being and psychological complaints. Our fi ndings indicate that optimism as a disposition shows complex connections with the presence of well-being and absence of psychopathology, in line with a multidimensional representation of mental health.

1002 Weergaven
10 Downloads
  • Samenvatting
  • Wat is optimisme?
  • Huidige studie
  • Resultaten
  • Relevantie voor de praktijk
  • Sterktes en beperkingen
  • Toekomstig onderzoek
  • Besluit
  • Literatuurlijst
  • Over de auteur
Log in
Sommige mensen zien overal beren op de weg terwijl anderen in iedere situatie wel iets positiefs opmerken. Een optimistische blik lijkt een bijdrage te leveren aan een goede mentale gezondheid. Lilian Jans-Beken en collega’s doen in dit artikel verslag van een eigen longitudinale studie naar de invloed van optimisme op de mentale gezondheid van mensen. ‘Realistisch optimisme voorkomt dat mensen door een overmaat aan optimisme overmoedig worden of hun toekomstverwachtingen niet bijstellen na tegenslag.’

De Amerikaanse socioloog en psycholoog Corey Keyes introduceerde in 2005 het twee-continuamodel van mentale gezondheid met daarin twee dimensies: psychische klachten en psychisch welbevinden. Deze twee assen in het model lijken relatief onafhankelijk van elkaar voor te komen: het al dan niet hebben van een goed psychisch welbevinden wordt slechts beperkt voorspeld door het al dan niet hebben van psychische klachten en omgekeerd (Bohlmeijer et al., 2016; Lamers et al., 2015; Westerhof & Bohlmeijer, 2010)562339. Het twee-continuamodel suggereert dat mensen ondanks de aanwezigheid van psychische klachten toch een goede mentale gezondheid kunnen ervaren vanwege een gunstige positie op de as van psychisch welbevinden. Dit uitgangspunt laat zien dat het bestuderen van factoren die aan psychisch welbevinden ten grondslag liggen, waardevol kan zijn voor interventies gericht op het bevorderen van de mentale gezondheid.

Een van die factoren is optimisme, een eigenschap die op basis van eerder onderzoek in verband is gebracht met een goede mentale gezondheid; optimisten

Literatuurlijst

  1. Armbruster, D., Pieper, L., Klotsche, J. & Hoyer, J. (2015). Predictions get tougher in older individuals: a longitudinal study of optimism, pessimism and depression. Social psychiatry and psychiatric epidemiology, 50(1), 153-163. doi: 10.1007/s00127-014-0959-0
  2. Arrindell, W. (1991). The satisfaction with life scale (SWLS): Psychometric properties in a non-psychiatric medical outpatients sample. Personality and Individual Di­ erences, 12(2), 117-117.
  3. Arrindell, W. & Ettema, J. (1981). Dimensionele structuur, betrouwbaarheid en validiteit van de Nederlandse bewerking van de Symptom Checklist (SCL-90): Gegevens gebaseerd op een fobisch en een ‘normale’ populatie. Nederlands Tijdschrift voor de Psychologie en haar Grensgebieden, 36, 77-108.
  4. Bode, C. & Arends, R. Y. (2013). Optimale ontwikkeling, persoonlijke doelen en zelfregulatie. In E.
  5. Bohlmeijer, L. Bolier, G. Westerhof & J. A. Walburg (Eds.), Handboek positieve psychologie: theorie, onderzoek en toepassingen (pp. 139-151). Amsterdam: Boom.
  6. Bohlmeijer, E., Ten Klooster, P., De Kleine, E., Westerhof, G.J. & Lamers, S. (2016). Geestelijke gezondheid als positieve uitkomst van behandeling. De Psycholoog, 4, 48-56.
  7. Brissette, I., Scheier, M.F. & Carver, C.S. (2002). The role of optimism in social network development, coping, and psychological adjustment during a life transition. Journal of Personality and Social Psychology, 82(1), 102-111.
  8. Carver, C.S. & Scheier, M. (2002). Optimism. In C. Snyder & S. Lopez (Eds.), Handbook of positive psychology (pp. 231-243). Oxford: Oxford University Press.
  9. Carver, C.S. & Scheier, M.F. (2014). Dispositional Optimism. Trends in cognitive sciences, 18(6), 293-299. doi: 10.1016/j.tics.2014.02.003
  10. Carver, C.S., Scheier, M.F. & Segerstrom, S.C. (2010). Optimism. Clinical Psychology Review, 30(7), 879-889.
  11. Derogatis, L.R. (1977). SCL-90. Administration, scoring and procedures manual-I for the R (revised) version and other instruments of the Psychopathology Rating Scales Series. Chicago: Johns Hopkins University School of Medicine.
  12. Diener, E. (1994). Assessing subjective well-being: Progress and opportunities. Social Indicators Research, 31(2), 103-157.
  13. Diener, E., Emmons, R.A., Larsen, R.J. & GriÁ n, S. (1985). The satisfaction with life scale. Journal of Personality Assessment, 49(1), 71-75.
  14. Dougall, A.L., Hyman, K.B., Hayward, M.C., McFeeley, S. & Baum, A. (2001). Optimism and Traumatic Stress: The Importance of Social Support and Coping1. Journal of Applied Social Psychology, 31(2), 223-245.
  15. Ellis, A. (1977). The basic clinical theory of rational-emotive therapy. Handbook of rational-emotive therapy, 1, 3-34. New York: Springer Publishing Company.
  16. Gillham, J.E., Shatté, A.J., Reivich, K.J. & Seligman, M.E. (2001). Optimism, pessimism, and explanatory style. In E.C. Chang (Ed.), Optimism and pessimism: Implications for theory, research, and practice (pp. 53-75).Washington DC: American Psychological Association.
  17. Heinonen, K., Räikkönen, K. & Keltikangas-Järvinen, L. (2005). Dispositional optimism: Development over 21 years from the perspectives of perceived temperament and mothering. Personality and Individual Differences, 38(2), 425-435.
  18. Heinonen, K., Räikkönen, K., Matthews, K.A., Scheier, M.F., Raitakari, O.T. et al. (2006). Socioeconomic status in childhood and adulthood: Associations with dispositional optimism and pessimism over a 21-year follow-up. Journal of Personality, 74(4), 1111-1126.
  19. Jobin, J., Wrosch, C. & Scheier, M. F. (2014). Associations Between Dispositional Optimism and Diurnal Cortisol in a Community Sample: When Stress is Perceived as Higher than Normal. Health psychology, 33(4), 382-391. doi: 10.1037/a0032736
  20. Kaczmarek, L.D., Kashdan, T.B., Kleiman, E.M., Baczkowski, B., Enko, J. et al. (2013). Who self-initiates gratitude interventions in daily life? An examination of intentions, curiosity, depressive symptoms, and life satisfaction. Personality and Individual Di­fferences, 55(7), 805-810.
  21. Keyes, C.L. (2005). Mental illness and/or mental health? Investigating axioms of the complete state model of health. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 73(3), 539.
  22. Lamers, S.M., Bolier, L., Westerhof, G.J., Smit, F. & Bohlmeijer, E.T. (2012). The impact of emotional well-being on long-term recovery and survival in physical illness: a meta-analysis. Journal of behavioral medicine, 35(5), 538-547.
  23. Lamers, S.M., Westerhof, G.J., Glas, C.A. & Bohlmeijer, E.T. (2015). The bidirectional relation between positive mental health and psychopathology in a longitudinal representative panel study. The Journal of Positive Psychology, 10(6), 553-560.
  24. Laurent, H.K., Gilliam, K.S., Wright, D.B. & Fisher, P.A. (2015). Child Anxiety Symptoms Related to Longitudinal Cortisol Trajectories and Acute Stress Responses: Evidence of Developmental Stress Sensitization. Journal of Abnormal Psychology, 124(1), 68-79. doi: 10.1037/abn0000009
  25. LeMoult, J., Ordaz, S.J., Kircanski, K., Singh, M.K. & Gotlib, I.H. (2015). Predicting First Onset of Depression in Young Girls: Interaction of Diurnal Cortisol and Negative Life Events. Journal of Abnormal Psychology, 124(4), 850-859. doi: 10.1037/abn0000087
  26. Morina, N., Deeprose, C., Pusowski, C., Schmid, M. & Holmes, E.A. (2011). Prospective mental imagery in patients with major depressive disorder or anxiety disorders. Journal of Anxiety Disorders, 25(8), 1032-1037.
  27. Nagaraja, A.S., Sadaoui, N.C., Dorniak, P.L., Lutgendorf, S.K. & Sood, A.K. (2016). SnapShot: Stress and Disease. Cell metabolism, 23(2), 388-388. e381.
  28. Nes, L.S. & Segerstrom, S.C. (2006). Dispositional optimism and coping: A meta-analytic review. Personality and Social Psychology Review, 10(3), 235-251.
  29. Papava, I., Oancea, C., Enatescu, V.R., Bredicean, A.C., Dehelean, L. et al. (2016). The impact of coping on the somatic and mental status of patients with COPD: a cross-sectional study. International Journal of Chronic Obstructive Pulmonary Disease, 11, 1343-1351. doi: 10.2147/COPD.S106765
  30. Peeters, F.P.M.L., Ponds, R.H.W.M. & Vermeeren, M.T.G. (1996). Affectiviteit en zelfbeoordeling van depressie en angst. Tijdschrift voor Psychiatrie, 38(3), 240-250.
  31. Peters, M., Meevissen, Y.M. & Hanssen, M.M. (2013). Specifi city of the Best Possible Self intervention for increasing optimism: Comparison with a gratitude intervention. terapia psicolÓgica, 31(1), 93-100.
  32. Peters, M., Rius-Ottenheim, N., Giltay, E., Bohlmeijer, E., Bolier, L. et al. (2014). Optimisme. Handboek Positieve Psychologie. Amsterdam: Boom.
  33. Plomin, R., Scheier, M.F., Bergeman, C.S., Pedersen, N.L., Nesselroade, J.R., & McClearn, G.E. (1992). Optimism, pessimism and mental health: A twin/ adoption analysis. Personality and Individual Differences, 13(8), 921-930.
  34. Rasmussen, H.N., Scheier, M.F. & Greenhouse, J. B. (2009). Optimism and physical health: A meta-analytic review. Annals of Behavioral Medicine, 37(3), 239-256.
  35. Scheier, M.F., Carver, C.S. & Bridges, M.W. (1994). Distinguishing Optimism From Neuroticism (and Trait Anxiety, Self-Mastery, and Self-Esteem): A Re-evaluation of the Life Orientation Test. Journal of Personality & Social Psychology, 67(6), 1063-1078.
  36. Seligman, M.E. (2006). Learned optimism: How to change your mind and your life. New York: Vintage.
  37. Sharpe, J. P., Martin, N. R., & Roth, K. A. (2011). Optimism and the Big Five factors of personality: Beyond neuroticism and extraversion. Personality and Individual Di­ erences, 51(8), 946-951.
  38. Watson, D., Clark, L.A. & Tellegen, A. (1988). Development and validation of brief measures of positive and negative affect: The PANAS scales. Journal of Personality and Social Psychology, 54(6), 1063-1070. doi: 10.1037/0022- 3514.54.6.1063
  39. Westerhof, G.J. & Bohlmeijer, E. (2010). Psychologie van de levenskunst: Boom: Amsterdam.