Twee misvattingen over ROM

Routine Outcome Monitoring 'bewezen effectief'?
06/04/2018
Anton Hafkenscheid, Jim van Os
Geen reacties
De Psycholoog 2018-4 Cover
Issue 4
1263 Weergaven
0 Downloads
  • Misvatting 1: ROM-feedback leidt onomstotelijk tot betere uitkomsten
    • Kanttekeningen
    • Studies naar de toegevoegde waarde van ROM-feedback dichter bij huis
  • Misvatting 2: ROM-instrumenten meten als vanzelfsprekend ‘uitkomst’
    • Black box ggz
    • Zelfrapportage
  • Conclusie
  • Literatuurlijst
  • Over de auteur
Log in
Over de legitimiteit van Routine Outcome Monitoring (ROM) lopen de gemoederen geregeld hoog op. Vanuit hun kennis en expertise over de grondslagen van psychologische metingen hadden psychologen, al dan niet via ROM veel eerder een hoofdrol mogen opeisen in de discussie over de zin en onzin van ROM stellen psycholoog Anton Hafkenscheid en psychiater Jim van Os. ‘Het is merkwaardig hoe zelfrapportagelijsten door voorstanders van verplichte als valide indicatoren voor ‘behandeluitkomst’ worden gezien.

De toch al verhitte gemoederen over de legitimiteit van Routine Outcome Monitoring (ROM) liepen de eerste helft van 2017 verder op, gevoed door de kritische conclusies van de Algemene Rekenkamer en het kort geding tegen de Stichting Benchmark GGZ ( ­€), aangespannen door de beweging ‘Stop Benchmark. Te midden van de steeds chaotischer en tumultueuzer verlopende discussies over ROM riep de voorzitter van het Nederlands Instituut van Psychologen (NIP), Linde Gonggrijp, vakgenoten op om het debat over  met inhoudelijke (in plaats van gevoels-) argumenten aan te gaan (haar blog van 22 maart 2017: https://tinyurl.com/y79c7n9k).

In het zomernummer van De Psycholoog werd de inhoudelijke discussie over  in de ggz –toegespitst op benchmarking – binnen deze beroepsvereniging voor het eerst publiekelijk opgepakt, met De Beurs (2017a)1 als verklaard voorstander, Cnubben & Delespaul (2017)5 als critici en met Cramer (2017)6 die een tussenpositie inneemt. We

Routine outcome monitoring (ROM)

Literatuurlijst

  1. De Beurs, E. (2017a). ROM en benchmark: goed of slecht huwelijk. De Psycholoog, 52, 46-49.
  2. De Beurs, E. (2017b). Over ROM en benchmarken; reactie van SBG op rapport van de Algemene Rekenkamer en de actie ‘Stop ROM’. Tijdschrift voor Psychiatrie, 59, 238-241.
  3. Bovendeerd, A.M. & de Groot, E.I.W. de (2013). Het effect van systematische feedback op de uitkomst van een kortdurende wachtlijstbehandeling in de ggz. Tijdschrift voor Psychotherapie, 39, 157-171. B
  4. Bovendeerd, B, de Jong, K., Colijn, S., de Groot; E.I.W., Hafkenscheid, A., Duncan, B.L., de Keijser, J. (ingediend). Systematic client feedback to brief therapy in basic mental health care: study protocol for a multicenter cluster randomized controlled trial.
  5. Cnubben, W. & Delespaul, Ph. (2017). Benchmark ROM: de verkeerde administratie. De Psycholoog, 52, 51-53.
  6. Cramer, A. (2017). Hoe verder met benchmarking in de ggz: pleidooi voor betere methodologie en meer slow science. De Psycholoog, 52, 54-55.
  7. Crutzen, R. (2014). Time is a jailer: what do alpha and its alternatives tell us about reliability? The European Health Psychologist, 16, 70-74.
  8. Gondek, D., Edbrooke-Childs, J., Fink, E., Deighton, J., & Wolpert, M. (2016). Feedback from outcome measures and treatment effectiveness, treatment e» ciency, and collaborative practice: a systematic review. Administration and Policy in Mental Health and Mental Health Services Research, 43, 325-343.
  9. Hafkenscheid, A. (1994). Rating scales in treatment efficacy studies: individualized and normative use. Academisch proefschrift, Rijksuniversiteit Groningen.
  10. Hafkenscheid, A. (2007). De Brief Symptom Inventory: reactie op het gelijknamige artikel van E. de Beurs & F. Zitman (MGv 06-2). Maandblad Geestelijke Volksgezondheid, 62, 819-821.
  11. Hafkenscheid, A. (2008). Routine Process Monitoring: ervaringen uit de praktijk. Tijdschrift Cliëntgerichte Psychotherapie, 46, 327-345.
  12. Hafkenscheid, A. (2009) Routine Process Monitoring (RPM) in partnerrelatiebehandelingen. Directieve Therapie, 29, 5-25.
  13. Hafkenscheid, A. (2010). Rammelende ROM in de ggz: geen ROM zonder Routine Process Monitoring. GZ-Psychologie, 2, 12-17.
  14. Hafkenscheid, A. (2012). Subjectiviteit bij de interpretatie van het grafisch scoreverloop op monitorinstrumenten. Tijdschrift voor Psychiatrie, 54, 29-134.
  15. Hafkenscheid, A. (2013). Geen rad voor de ogen: reactie op De Jong & Van ’t Spijker. Tijdschrift voor Psychotherapie, 39, 203-207.
  16. Hafkenscheid, A. (2016). Waarom stagneert deze therapie? Een zoekschema voor het opsporen van mogelijke obstakels. Tijdschrift voor Psychotherapie, 42, 291-307.
  17. Hafkenscheid, A. (2017). Behandelplannen voor patiënten met een psychose: In hoeverre schieten deze plannen tekort? Nederlands Tijdschrift voor de Geneeskunde, 161, 10-11.
  18. Hafkenscheid, A.J., Maassen, G.H. & Veeninga, A.T. (2007). The dimensions of the Dutch SCL-90: more than one, but how many? Netherlands Journal of Psychology, 63, 29-35.
  19. Hafkenscheid, A. & Van Os, J. (2013). Huidige ROM doet afbreuk aan valide kwaliteitsmeting. Tijdschrift voor Psychiatrie, 55, 179-181.
  20. Hafkenscheid, A. & Van Os, J. (2014a). Naar een deugdelijke ROM. MGv, 69, 20-28.
  21. Hafkenscheid, A. & Van Os (2014b). ROM van geïndividualiseerde behandeldoelen. PsychoPraktijk, 6, 29-32.
  22. Hafkenscheid, A. & Van Os, J. (2016). Wat ieder die betrokken is bij ROM zich over de metingen moet realiseren. Tijdschrift voor Psychiatrie, 58, 388-396.
  23. Janse, P.D., De Jong, K., Van Dijk, M.K., Hutschemaekers G.J.M., & Verbraak, M.J.P.M. (2016). Improving the efficiency of cognitive-behavioural therapy by using formal client feedback. Psychotherapy Research, DOI: 10.1080/10503307.2016.1152408.
  24. De Jong, K. (2012). A chance for change: building an outcome monitoring feedback system for outpatient mental health care. Academisch proefschrift Universiteit Leiden.
  25. De Jong, K., Nugter, M.A., Polak, M.G., Wagenborg, J.E.A., Spinhoven, Ph., & Heiser, W.J. (2007). The Outcome Questionnaire (OQ-45) in a Dutch population: a cross-cultural validation. Clinical Psychology and Psychotherapy, 14, 288-301.
  26. De Jong, K., Nugter, M.A., Polak, M.G., Wagenborg, J.E.A., Spinhoven, Ph., & Heiser, W.J. (2008). De Nederlandse versie van de Outcome Questionnaire (OQ-45): een crossculturele validatie. Psychologie & Gezondheid, 36, 35-45.
  27. De Jong, K., Tiemens, B., & Verbraak, M.J.P.M. (2017). Red ROM als kwaliteitsinstrument. Tijdschrift voor Psychiatrie,59, 242-245. Koekkoek, B. (2017). Reacties, 3 april 2017, https://www.medischcontact.nl/nieuws/laatste-nieuws/artikel/protesterende-psychiaters-makenkarikatuur-van-rom.htm
  28. Lambert, M. (2007). Presidential address: What we have learned from a decade of research aimed at improving psychotherapy outcome in routine care. Psychotherapy Research, 17, 1-14.
  29. Lambert, MJ. & Shimokawa (2011). Collecting client feedback. In: J.C. Norcross (ed.). Psychotherapy relationships that work: evidence-based responsiveness. New York: Oxford University Press, pp. 203-223.
  30. Mulder, C., Staring, A., Loos, J., Buwalda, V., Kuijpers, D., Sytema, S., & Wierdsma, A.I. (2004). De Health of the Nation Outcome Scales (HONOS) als instrument voor ‘routine outcome assessment’. Tijdschrift voor Psychiatrie, 46, 273-284.
  31. Nugter, M.A., Buwalda, V.J.A., Dhondt, A.D.F., Draisma, S. (2012). Gebruik van de HONOS bij de behandeling van patiënten. Tijdschrift voor Psychiatrie, 54, 153-159.
  32. Van Oenen, F.J. (2017). Feedback Informed Treatment in emergency psychiatry: a poor FIT? Academisch proefschrift Vrije Universiteit Amsterdam.
  33. Van Os, J., Berkelaar, J., Hafkenscheid, A. (2017). Benchmarken: doodlopende weg onder het mom van ‘ROM’. Tijdschrift voor Psychiatrie, 59, 247-250.
  34. Van Os, J. & Delespaul, (2018). Een valide kwaliteitskader voor de GGZ: van Benchmark-ROM aan de achterkant naar regionale regie en co-creatie aan de voorkant. Tijdschrift voor Psychiatrie, 60, 96-104.
  35. Van Os, J., Kahn, R, Denys, D, Schoevers, RA, Beekman, A.T.F., Hoogendijk, W.J.G., van Hemert, A.M., Hodiamont, P.P.G., Scheepers, F., Delespaul, A.E.G., Leentjens, A.F.G. (2012). ROM: Gedragsnorm of Dwangmaatregel? Commentaar op het Themanummer ROM. Tijdschrift voor Psychiatrie, 54, 245-253.
  36. Schoevers, R.A. & Beekman, A.T.F. (2017). Van ‘stop ROM’ naar ‘hier met die ROM!’ Tijdschrift voor Psychiatrie, 59, 245-246.
  37. Smits, D. (2016). The effect of monitoring on the attunement process in psychotherapy: a mixed-method approach. Academisch proefschrift Katholieke Universiteit Leuven.
  38. Westert, G. (2017). Protesterende psychiaters maken een karikatuur van ROM: behandeluitkomst is juist uitstekende indicator van kwaliteit. Medisch Contact, https://www.medischcontact.nl/nieuws/laatste-nieuws/artikel/protesterende-psychiaters-maken-karikatuur-van-rom.htm
  39. Winkelhorst, Y., Hafkenscheid, A., & De Groot, E. (2013). Verhoogt Routine Process Monitoring (RPM) de effectiviteit van behandeling? Een vergelijkende pilot study. Tijdschrift voor Psychotherapie, 39, 146-156.