In een essay van het Thijmgenootschap beschrijft Ruud Abma zijn visie op de Nederlandse universiteiten. Zijn uitgangspunt: ‘In mijn visie is de universiteit bij uitstek de plaats waar gedacht kan en moet worden, en bij dat denken is inbegrepen: onderzoeken en leren. In het klassieke ideaal van de universiteit hangen onderzoeken en leren samen, en gedijen die vooral in een sfeer van academische vrijheid.’
Allereerst meldt hij dat de huidige bestuursvorm berust op het verwerpelijke New Public Management – dat een neoliberale politieke agenda geschikt had gemaakt voor allerlei publieke diensten – en dus ook onderwijsinstellingen als de universiteiten. Diploma’s en publicaties werden producten en in de reputatieconcurrentieslag werd het onderzoek belangrijker dan het onderwijs (onderwijs wordt voornamelijk aangeduid als onderwijslast). En zo komen wij terecht bij ‘de universiteit als publicatiefabriek’. Hier is de boosdoener het tellen en wegen van publicaties, aan de hand van citaties in Engelstalige ‘high impact’ tijdschriften met als gevolg overproductie en conformisme: ‘De bedrijfsmatige universiteit heeft
