Boeken / 06/05/2016

Kijken naar een droomscherm: over cinema & psychoanalyse

Naar de film

Geen reacties
Log in
Solange Leibovici wil haar lezers op verschillende niveaus tegelijk van dienst zijn. Ze gebruikt psychoanalytische begrippen om veertien bekende films anders dan gewoonlijk te bekijken. Ze wil deze films echter ook gebruiken om haar lezers meer inzicht te geven in de betekenis van bepaalde begrippen uit de psychoanalyse. Daar komt nog iets bij, want de schrijfster laat ook zien dat psychoanalyse geen verzameling is van begrippen met een vaste of eenduidige betekenis. En soms vertelt Leibovici iets over recente ontwikkelingen in de psychoanalytische filmbeschouwing. Kortom, dit boek is een en al dynamiek. De lezer wordt geen moment met rust gelaten.
Karel Soudijn

Lenen films zich voor een psychoanalytische interpretatie? Het antwoord lijkt mij vrij eenvoudig: films (en andere kunstwerken) lenen zich voor elke vorm van interpretatie. Daarbij gaat het minder om de vraag of een interpretatie klopt, maar of deze iets moois toevoegt aan wat wij al weten. Een goede interpretatie leidt tot verrassende inzichten; daarbij staan esthetische criteria voorop.
Het boek van Leibovici is in twee opzichten aantrekkelijk. Ten eerste voert zij het idee van ‘interactie’ extreem ver door. Wie naar een film kijkt, kan zich realiseren dat de makers ervan heel sterk rekening houden met de manier waarop toeschouwers kijken. We raken betrokken bij een goed filmverhaal, waardoor onze waarneming minder afstandelijk wordt. Leibovici benadrukt verder, dat filmmakers elkaar onderling beïnvloeden: ze citeren elkaar vaker dan we denken. En er is nog een vorm van interactie: menig regisseur is zelf in psychoanalyse geweest en zal daardoor gemakkelijk beelden gebruiken die zich lenen voor psychoanalytische interpretatie.
Ten tweede is het