In dit boek beschrijft de Australische auteur de vijf zaken waar mensen volgens haar het vaakst spijt van hebben op hun sterfbed. Zij baseert haar bevindingen – ‘data’ klinkt hier een beetje raar – op haar eigen praktijk in de palliatieve zorg. Stervensbegeleiding dus. Dit was niet de loopbaan die zij aanvankelijk voor zich zag. Ze begon in de financiële wereld, maar kreeg daar na een jaar of tien behoorlijk tabak van. Door een toevallige samenloop en de virale kracht van internet rolde zij in deze nieuwe wereld.
Het is niet leuk de Spijt Top Vijf hier te verklappen. Dat doet het boek en de auteur geen recht. Ik beperk me daarom tot een punt uit die top vijf: Ik wou dat ik de moed had gehad een leven te leiden waarin ik eerlijker naar mijzelf was geweest, en niet een leven had geleefd zoals anderen dat van mij verwachtten. Voor vele collega’s een zeer herkenbare hartenkreet. Je hoort hem tijdens psychotherapie, coaching, loopbaanbegeleiding, mindfulness en leadership training. Practice what you preach, walk the talk, enzovoort. Kort samengevat komt dit geval van spijt neer op authenticiteit en integriteit. Kernwaarden in ieder mensenleven. Maar wel heel moeilijk! En volgens de auteur lukt dat dus vaak onvoldoende. Subjectief kan ik dit zelf goed begrijpen en ook illustreren met individuele gevallen die ik ken, maar echt staven is natuurlijk iets anders.
Naast de gevalsbeschrijvingen van het leven van haar stervende cliënten, is het boek ook een relaas over de veranderingen in haar eigen leven. Het zijn dus twee soorten verhalen door elkaar. De auteur is geen begenadigd schrijfster (voor zover je dat als non-native speaker kan beoordelen), maar de boodschappen zijn helder en het boek leest gemakkelijk. En dat is ook wat waard.
De voornaamste kritiek die je op zo’n egodocument kan hebben is: Says who? Mevrouw Ware heeft geen representatieve steekproef genomen, geen vragenlijsten bij de stervenden afgenomen en geen statistische toetsen uitgevoerd. De volgende vraag is dan natuurlijk: So what? Het boek heeft geen wetenschappelijke pretentie, hoewel zij natuurlijk wel pretendeert dat deze top vijf iets universeel menselijks is. Maar of zij daar nou gelijk in heeft of niet: lees dit boek, leef intenser en voorkom dat je straks op je sterfbed denkt: Had ik maar…
P.S. Er is een TEDx-Graz YouTube video beschikbaar waarin de auteur uitlegt hoe je ‘REGRET-FREE’ kunt leven.
Door: Bronnie Ware (2012)
Hay House, 244 p.
