Triple trouble: mental disorder, addiction and mild intellectual disability

N. van Duijvenbode, J. van der Nagel, M. Janssen van Raay & R. Didden

Triple diagnosis is the combination of a mental disorder and addiction in individuals with a mild intellectual disability. It is especially common among clients receiving intensive and longterm care and among clients within the judicial domain. Triple diagnosis is by definition complex. It is dificult to address for health care professionals. Existing treatment protocols often cannot be used and the assessment is hampered by overlapping symptoms. In this paper, we explore the nature and prevalence of triple diagnosis and provide suggestions for the care and treatment of clients with triple diagnosis.


2299 Weergaven
7 Downloads
Log in
Triple problematiek is het samengaan van psychische stoornissen en verslaving bij mensen met een lichte verstandelijke beperking. Dit komt vaker voor dan gedacht en de diagnostiek en behandeling van triple problematiek is vaak lastig. Wat te doen als de problematiek van cliënten niet in bestaande protocollen past? Neomi van Duijvenbode en collega’s exploreren de aard en omvang van triple problematiek en doen suggesties voor de begeleiding en behandeling.

Introductie

‘Een ongeluk komt zelden alleen.’ Oftewel: als er iets misgaat, gaat er vaak nog meer mis. Een spreekwoord dat zonder enige twijfel opgaat voor cliënten binnen de geestelijke gezondheidszorg en verslavingszorg. Er is bij hen immers vaak sprake van comorbiditeit: het tegelijkertijd voorkomen van twee of meer separate psychische en/ of gedragsstoornissen bij één persoon. Uit onderzoek blijkt dat psychische stoornissen, verslaving en een lichte verstandelijke beperking (LVB; IQ 50–85) regelmatig, en in wisselende combinaties, samen voorkomen onder volwassenen. Zo is er bij ongeveer de helft van de mensen met een verslaving sprake van bijkomende psychische stoornissen – al loopt dat percentage sterk uiteen, afhankelijk van bijvoorbeeld doelgroep en specifieke combinatie van klachten (European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction, 2015). Van mensen met een LVB wordt over het algemeen aangenomen dat zij kwetsbaarder zijn voor het ontwikkelen van zowel psychische stoornissen (Cooper et al., 2007; Wieland, 2016) als een verslaving dan mensen zonder een LVB (Van Duijvenbode & Van

Het project Complexe zorg leer je van elkaar is gefinancierd door een subsidie van het RadboudCSW Innovatiefonds, verleend aan N. van Duijvenbode, J. van der Nagel, R. Didden en M. Janssen van Raay. We willen cliënten en medewerkers van Tactus Verslavingszorg, Trajectum, GGNet en Pluryn bedanken voor hun bijdrage aan dit project.

Literatuurlijst

  1. Babor, T.F., Higgins-Biddle, J.C., Saunders, J.B. & Monteiro, M. G. (2001). AUDIT. The Alcohol Use Disorder Identifi cation Test: Guidelines for use in primary care (2nd ed.). Genève: World Health Organisation.
  2. Chaplin, E., Gilvarry, C. & Tsakanikos, E. (2011). Recreational substance use patterns and co-morbid psychopathology in adults with intellectual disability. Research in Developmental Disabilities, 32, 2981- 2986.
  3. Chaplin, E., McCarthy, J., Underwood, L., Forrester, A., Hayward, H. et al. (2017). Characteristics of prisoners with intellectual disabilities. Journal of Intellectual Disability Research, 61, 1185-1195.
  4. Cooper, S.-A., Smiley, E., Morrison, J., Williamson, A. & Allan, L. (2007). Mental ill-health in adults with intellectual disabilities: Prevalence and associated factors. British Journal of Psychiatry, 190, 27-35.
  5. Doody, G., Thomson, P., Miller, P. & Johnstone, E. (2000). Predictors of admission to a high-security hospital of people with intellectual disability with and without schizophrenia. Journal of Intellectual Disability Research, 44, 130-137.
  6. European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction (2015). Comorbidity of substance use and mental disorders in Europe. Lissabon: European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction.
  7. Fletcher, R.J., Barnhill, J., McCarthy, J. & Strydom, A. (2016). From DSM to DM-ID. Journal of Mental Health Research in Intellectual Disabilities, 3, 189-204.
  8. Frielink, N., Schuengel, C., Kroon, A. & Embregts, P.J.C.M. (2015). Pretreatment for substance-abusing people with intellectual disabilities: Intervening on autonomous motivation for treatment entry. Journal of Intellectual Disability Research, 59, 1168-1182.
  9. Hassiotis, A., Gazizova, D., Akinlonu, L., Bebbington, P., Meltzer, H. & Strydom, A. (2011). Psychiatric morbidity in prisoners with intellectual disabilities: Analysis of prison survey data for England and Wales. British Journal of Psychiatry, 199, 156-157.
  10. Holden, P. & Ne¯ , J. A. (2000). Intensive outpatient treatment of persons with mental retardation and psychiatric disorder: A preliminary study. Mental Retardation, 38, 27-32.
  11. Kruisdijk, S., Jonker, F., Goedhard, L. & Nijman, H. (2019). Licht verstandelijke beperking in de DSM-5: Het belang van adaptief functioneren. De Pyscholoog, 54, 34-42.
  12. Kwaliteitsontwikkeling GGz (2018). Generieke module: Psychische stoornissen en een lichte verstandelijke beperking. Te verkrijgen via https://tinyurl.com/yy42ql5e.
  13. Lin, E., Balogh, R., McGarry, C., Selick, A., Dobranowski, K. et al. (2016). Substance-related and addictive disorders among adults with intellectual and developmental disabilities (IDD): An Ontario population cohort study. BMJ Open, 6: e011638.
  14. Lindsay, W.R., Carson, D., Holland, A.J., Taylor, J.L., O’Brien, G. et al. (2013). Alcohol and its relationship to o¯ ence variables in a cohort of offenders with intellectual disability. Journal of Intellectual and Developmental Disability, 38, 325-331.
  15. Mayfield, D., McLeod, G. & Hall, P. (1974). The CAGE questionnaire: Validation of a new alcoholism screening instrument. American Journal of Psychiatry, 131, 1121-1123.
  16. Pezzoni, V. & Kouimtsidis, C. (2015). Screening for alcohol misuse within people attending a psychiatric intellectual disability community service. Journal of Intellectual Disability Research, 59, 353-359.
  17. Taggart, L., McLaughlin, D., Quinn, B. & McFarlane, C. (2007). Listening to people with intellectual disabilities who misuse alcohol and drugs. Health and Social Care in the Community, 15, 360-368.
  18. Taggart, L., McLaughlin, D., Quinn, B. & Milligan, V. (2006). An exploration of substance misuse in people with intellectual disabilities. Journal of Intellectual Disability Research, 50, 558-597.
  19. To, W.T., Neirynck, S., Vanderplasschen, W., Vanheule, S. & Vandevelde, S. (2014). Substance use and misuse in persons with intellectual disabilities (ID): Results of a survey in ID and addiction services in Flanders. Research in Developmental Disabilities, 35, 1-9.
  20. Turygin, N., Matson, J.L., Adams, H.L. & Williams, L.W. (2014). Cooccurring disorder clusters in adults with mild and moderate intellectual disability in residential treatment settings. Research in Developmental Disabilities, 35, 3156-3161.
  21. Salavert, J., Clarabuch, A., Fernández-Gómez, M.J., Barrau, V., Giráldez, M. P. & Borras, J. (2018). Substance use disorders in patients with intellectual disability admitted to psychiatric hospitalisation. Journal of Intellectual Disability Research, 62, 923-930.
  22. Slayter, E.M. (2010a). Demographic and clinical characteristics of people with intellectual disabilities with and without substance abuse disorders in a Medicaid population. Intellectual and Developmental Disabilities, 48, 417-431.
  23. Slayter, E.M. (2010b). Disparities in access to substance abuse treatment among people with intellectual disabilities and serious mental illness. Health and Social Work, 35, 49-59.
  24. Slayter, E.M. (2010c). Not immune: Access to substance abuse treatment among medicaied-covered youth with mental retardation. Journal of Disability Policy Studies, 20, 195-204.
  25. Van Duijvenbode, N., Klein Snakenborg, J., Van der Nagel, J.E.L. & De Haan, H. (in ontwikkeling). Seeking Safety Plus. Addendum bij Seeking Safety voor de toepassing bij mensen met een lichte verstandelijke beperking.
  26. Van Duijvenbode, N., & Van der Nagel, J. E. L. (2019). Complexe zorg leer je van elkaar. Verkregen via: https://www.youtube.com/watch?v=4jTBjtwaZBc.
  27. Van Duijvenbode, N. & Van der Nagel, J.E.L. (in druk). A systematic review of substance use (disorder) in individuals with mild to borderline intellectual disability. European Addiction Research.
  28. Van Duijvenbode, N., Van der Nagel, J.E.L., Didden, R., Engels, R.C.M.E., Buitelaar, J.K. et al. (2015). Substance use disorders in individuals with mild to borderline intellectual disabilities: Current status and future directions. Research in Developmental Disabilities, 38, 319-328.
  29. Van der Nagel, J.E.L., Kiewik, M., Buitelaar, J.K. & De Jong, C.A.J. (2011). Staff perspectives of substance use and misuse among adults with intellectual disabilities enrolled in Dutch disability services. Journal of Policy and Practice in Intellectual Disabilities, 8, 143-149.
  30. Van Duijvenbode, N., Van der Nagel, J.E.L., Poelen, E., Kiewik, M., Kemna, L. & Bierman, K. (2019). Handreiking middelengebruik en verslaving bij mensen met een LVB. Een praktijk-theoretische beschrijving van beschikbare methodieken en interventies voor jeugdigen en volwassenen met een licht verstandelijke beperking. Utrecht: Academische Werkplaats Kajak.
  31. Van Der Nagel, J.E.L., Kiewik, M. & Didden, R. (2017). Handboek LVB en verslaving. Amsterdam: Boom.
  32. Van Der Nagel, J.E.L., Van Dijk, M., Kemna, L.E.M., Barendregt, C. & Wits, E. (2017). (H)erkend en juist behandeld. Handreiking voor implementatie en uitvoering van een LVB-vriendelijke intake in de verslavingszorg. Utrecht: Perspectief.
  33. Wieland, J. (2016). Psychopathology in borderline intellectual functioning. Leiden: Universiteit Leiden.