Zien we een nieuw gezicht, dan registreren we in een split-second sekse en ras. Althans, dat suggereert nieuw onderzoek.
Al een jaar of vijftien weten we dat een speciaal gebiedje in ons brein verantwoordelijk is voor het herkennen van gezichten. Het gaat om het ‘fusiforme aangezichtsgebied’ oftewel het FFA. Vertrouwde gezichten brengen meer activiteit in het FFA teweeg dan niet-vertrouwde gezichten, en mensen wiens FFA is beschadigd vinden het moeilijk gezichten te herkennen.
Een groep psychologen aan de Harvard University wilde nagaan in hoeverre mensen (onbewust) letten op ras en sekse als ze een gezicht zien, en welke rol het FFA hierbij speelt. Van het hersengebied waar het FFA deel van uitmaakt is namelijk al bekend dat het bij de herkenning van sekse en ras is betrokken. En aangezien zowel sekse als ras een wezenlijk kenmerk vormen van ieders identiteit, ligt het voor de hand te denken dat zulke kenmerken bepalen of een gezicht je vertrouwd voorkomt of niet.
Zeventien studenten werden daarom aan een fMRI onderworpen terwijl ze foto’s van gezichten kregen voorgeschoteld. Bij de helft van de plaatjes moesten ze aangeven of ze een mannen- of een vrouwengezicht zagen, bij de andere helft of het een zwart dan wel wit gezicht betrof.
Het brein van de proefpersonen bleek verschillend te reageren op foto’s van mannen en vrouwen en op foto’s van witte en zwarte mensen. In het FFA werden, meer dan in andere deelgebieden van de hersenen, verschillende patronen zichtbaar. Tegelijkertijd bleken de studenten het moeilijk te vinden om alleen op ras dan wel op sekse te letten. Werd hun gevraagd het een te doen, dan deden ze onwillekeurig ook het ander.
De auteurs concluderen dat het kennelijk iets heel primairs is om op sekse en ras te letten. Zonder overigens dat we ons dat bewust zijn. Het FFA reageert razendsnel, nog voordat we ons realiseren wat we eigenlijk zien. Met andere woorden, ons brein registreert in een split-second of iets een mannenof vrouwengezicht is, en of dat gezicht zwart of wit is. Aan deze informatie wordt pas in een ander hersengebied betekenis gegeven.
Bron: Contreras, J.M., Banaji, M.R. en Mitchell, J.P. (2013), Multivoxel patterns in fusiform face area differentiate faces by sex and race. PLoS ONE 8(7): e69684. doi:10.1371/journal.pone.0069684
