Emoties zijn in. We smullen van huilende boeren op tv, lezen het blad Feeling en rijden een ‘auto emocion’. Daarnaast kent ieder van ons emoties. In zekere zin is iedereen dus een emotie-expert. Toch is een vrouw die ‘een gevoelige man’ zoekt, niet op zoek naar een partner die graag zijn boosheid toont. En iemand die verzucht dat zijn vriendin altijd ‘zo emotioneel’ is, heeft het niet over haar vrolijke lach. Hoe we in het dagelijks leven over emoties praten, staat vaak los van wat emoties daadwerkelijk zijn.
Gelukkig is er nu De zin en onzin van emoties. Dit boek neemt ons mee van de misvattingen die over emoties bestaan, naar recente inzichten binnen de emotiewetenschap. Agneta Fischer gaat in op onderwerpen als emoties en cultuur, sekseverschillen en groepsemoties, die ze verheldert met voorbeelden en beschrijvingen van bijbehorend onderzoek.
Ondanks de titel, oordeelt dit boek niet of emoties goed of slecht zijn. Emoties zijn juist functioneel: wie verdrietig is, wordt getroost en wie blij is, maakt contact. In het dagelijks leven worden emoties wel beoordeeld. Luidkeels huilen is gepast bij de dood van je moeder, maar niet bij die van je cavia (tenzij je vijf jaar bent). Waar een boze mannelijke leider wordt gezien als zelfverzekerd, is een boze vrouwelijke leider algauw incompetent.
De manier waarop we met emoties omgaan, beïnvloedt dus ons sociale functioneren. Iemand die dit goed kan, noemen we emotioneel intelligent. Hoewel emotionele intelligentie vaak wordt gezien als iets wat je hebt of niet, benadrukt Fischer dat je emotionele intelligentie beter kunt begrijpen als bestaande uit verschillende vaardigheden. Deze manier van uitleggen is kenmerkend voor haar boek: theorieën worden ingekaderd en tegen elkaar afgezet. Lezers krijgen niet alleen een beeld van de huidige inzichten, maar ook van hoe deze tot stand zijn gekomen.
Hoewel Fischer haar vakgebied beheerst, geeft ze soms wat te veel informatie. Ze springt dan van een prettige vertelstijl naar een collegedictaat. Jammer is ook dat niet alle bronnen vermeld worden en een trefwoordenregister mist. Wellicht iets voor de volgende druk? Desalniettemin geeft dit boek een uitstekend overzicht van de hedendaagse emotiewetenschap. Dus mocht je je emotionele intelligentie willen verhogen…
Dr. J.D.M. Grob werkt als onderzoeker op de afdeling Sociale en Gezondheidspsychologie van de Rijksuniversiteit Groningen. E-mail: j.d.m.grob@rug.nl.
