Zorgtoeslag, huurtoeslag of bijstand, het zijn allemaal sociale voorzieningen die armlastigen door zware tijden heen kunnen slepen. Toch vraagt niet iedereen de ondersteuning aan waar hij of zij recht op heeft. Hoe komt dat? En hoe zorgen we dat juist de meest kwetsbaren van sociale voorzieningen profiteren?
Daar is onderzoek naar gedaan, onder 31 inwoners van Den Haag en Eindhoven. Velen hadden moeite rond te komen en associeerden geld met zorgen en stress. De angst om (een deel van) je uitkering achteraf terug te moeten betalen, bleek de belangrijkste reden waarom mensen geen uitkering of toeslag aanvragen. Hoewel niemand zelf slachtoffer was van de Toeslagenaffaire, hadden de meesten geen goed woord over voor de Belastingdienst. Geld lenen deden de ondervraagden ook liever bij familie of vrienden dan bij de overheid. Velen hadden eerder wel bij de overheid om hulp aangeklopt, maar waren afgewezen en voelden zich in de steek gelaten.
Er valt voor de overheid daarom nog een wereld te winnen. Uitkeringen waarvan achteraf wordt vastgesteld of ze wel terecht zijn toebedeeld, leiden ertoe dat de meest kwetsbaren ze niet durven aan te vragen. Een systeem dat mensen in staat stelt achteraf om financiële hulp te vragen, zou al veel kunnen betekenen. Daarnaast zou de overheid laagdrempelige hulp bij de aanvraag van sociale voorzieningen moeten organiseren, en meer op mensen dan op procedures en regels gericht moeten zijn. Daar zouden wij allemaal de vruchten van kunnen plukken. (ID)
Bron: Simonse, O. et al.(2022).Social security or insecurity? The experience of welfare participation by financially vulnerable households in the Netherlands. Social Policy & Administration,1–17. https://doi.org/10.1111/spol.12849
Beeld: Burlingham / Shutterstock.com
