De eerste editie van dit boek verscheen in 2010; de herziene editie is uitgebreid met modellen op het gebied van ontwikkelen en leren. Eigenlijk is het boek een reclamefolder voor het GITP. Medewerkers van dit psychologische adviesbureau hebben met de beschreven modellen gewerkt. In het boek wordt bovendien aangegeven, dat er bij GITP nog veel meer informatie te halen valt.
De 65 korte hoofdstukken zijn ingedeeld in acht thema’s. Deze lopen van ‘leiderschap & invloed’ naar ‘talent & ambitie’. Ze dekken zo ongeveer alles wat te maken heeft met het functioneren van mensen binnen organisaties. Eigenlijk ontbreekt alleen een model voor het maken van winst.
De opbouw van de hoofdstukken kent een duidelijke systematiek. Eerst wordt een praktisch probleem aangeduid. Daarna volgt een schets van de inhoud en de toepassing van een model. Vervolgens worden mogelijkheden en beperkingen in het gebruik van het model beknopt aangegeven. En daarna komt er nog een test. Soms mag de lezer hier meteen een paar vragen beantwoorden, maar vaak bestaat de test uit een verwijzing naar een website van GITP waarop we onszelf kunnen testen. Ten slotte staan aan het eind van de hoofdstukken enkele literatuurverwijzingen.
Mijn vroegere leermeester A.D. de Groot (1914-2006) zou een boek met 65 modellen waarschijnlijk betitelen als ‘overmaat’, oftewel: teveel van het goede. Zelf vind ik dat aantal wel meevallen, zeker als je bedenkt hoe de meeste modellen zijn gestructureerd. Eigenlijk is het kinderlijk eenvoudig om voor elke situatie een passend model te ontwikkelen. Deel de mensheid eerst eens op in twee soorten. Bedenk meteen daarna een heel andere manier om dezelfde mensheid in twee heel andere soorten op te delen. Als u vervolgens de beide tweedelingen op elkaar betrekt, merkt u dat we met vier typen te maken krijgen. Deze typologie is meteen te gebruiken als model, want met behulp van elke vierdeling kan GITP ons leren om beter te letten op onderlinge verschillen. Ook kan het adviesbureau het model heel gemakkelijk gebruiken om gedragsrepertoires te verrijken: pas eens iets toe uit de andere drie kwadranten!
Lang niet alle modellen zijn een combinatie van twee dimensies. We mogen er méér dan twee op elkaar betrekken. Vaak gebeurt dit ook. Maar de praktische bruikbaarheid legt wel beperkingen op aan het aantal hokjes waarin GITP u tijdens een training kan onderbrengen. Daarom is een combinatie van twee dimensies zo populair.
Groot psychologisch modellenboek
65 modellen voor ontplooiing van jezelf en anderen
Door: A. van der Horst e.a.
Culemborg: Van Duuren Management, xiii + 377 p.
