Al 32 jaar voer ik een kleine praktijk in een klassiek pand in het centrum van Zwolle. Ik werk samen met vier psychotherapeuten die hier zelfstandig hun praktijk voeren. We doen alle behandelingen, maar we zijn vooral gespecialiseerd in systeemtherapie. Ik doe het werk met veel plezier, tot voor kort had ik niet gedacht dat ik zou overwegen iets anders te gaan doen. Het is een voorrecht als mensen soms van heinde en verre komen om jou je levensverhaal te vertellen.
Maar op 14 november vorig jaar gebeurde er iets onverwachts. Ik was op een feestje in gesprek met een paar mensen. Het ging eerst over de zin van het leven, het bestaan van God en de oneindigheid van het heelal, en toen kwamen we over politiek te spreken. En natuurlijk ging het ook over immigratiepolitiek, een hot item in deze tijd. Op een gegeven moment zei iemand: “Jij moet met mijn buurman gaan praten, hij zegt precies dezelfde dingen als jij.” Het ging om Rob Rooken, de secretaris van Forum voor Democratie. Staande de receptie heb ik hem gebeld en maakten we een afspraak voor de zondag erop.
Die zondag heb ik meer dan een halve dag met hem zitten praten. Aan het eind van het gesprek vroeg hij: “We zijn een partijprogramma aan het schrijven, zou jij in de adviesraad voor de zorgparagraaf willen komen?” Dat wilde ik wel.
De adviesraad was nog niet eens bij elkaar gekomen of Thierry Baudet – de lijsttrekker van Forum voor Democratie – belde me op. Hij wilde kennismaken. Ik heb met hem gegeten en raakte onder de indruk van hem. Hij vroeg me of ik op de kandidatenlijst wilde komen. Ook dat wilde ik wel en toen is alles in een stroomversnelling gekomen. Het was vooraf niet waarschijnlijk dat ik in de kamer zou komen. Ik stond op de achtste plaats, maar het had gekund, dus ik hield er serieus rekening mee. Ik ben me gaan inlezen in het zorgdossier en dat is heel ingewikkelde materie. Verder stond ik af en toe in een zaaltje iets te vertellen en ik woonde bijeenkomsten bij waar andere leden van Forum iets vertellen. Het was een heel spannende tijd.
Ik was er klaar voor. Ik was bereid mijn praktijk af te bouwen. Ik stelde me voor dat ik de intakes zou blijven doen, maar daarnaast niets meer. Kamerlid is meer dan een voltijds bezigheid. Ik zou een appartement in Den Haag huren. Dat het niet doorging, daarover is mijn vrouw opgelucht, ze hoopte er al op.
Grenzen stellen
Er zijn paralellen met wat ik doe als gezinstherapeut en wat je als politicus zou moeten doen. Een gezin is een microsysteem, het land is een macrosysteem. In beide situaties geldt: we hebben in deze tijd veel moeite met het stellen van grenzen. Veel ouders hebben moeite om tegen hun kinderen te zeggen dat iets niet mag. Soms zie ik in mijn spreekkamer niet twee ouders en drie kinderen zitten, maar vijf adolescenten die met elkaar op gelijkwaardige basis tot overeenstemming willen komen. En dat lukt dan niet. Als je ervan uitgaat dat iedereen gelijk is, is het moeilijk om grenzen te stellen. We lopen aan tegen de excessen van de gelijkheidsideologie. Dat zie ik ook in het land terug, onze bestuurders houden niet onze eigen waarden hoog.
Nu ik niet in de kamer kom, ga ik weer terug naar het oude leven. Ik zal wel aan de zijlijn betrokken blijven. Door mijn avontuur heb ik een bredere kijk gekregen op de zorg. Tot voor kort rebelleerde ik vooral tegen de bureaucratie die de zorgverzekeraars de professionals opleggen. In mijn intervisiegroep ging het vooral over dat onderwerp, de bespreking van de casuïstiek kwam erdoor in het gedrang. Maar ik weet nu dat ook de zorgverzekeraars worden geplet door de overheid met regels, dat de nationale zorgautoriteit, de Nederlandse banken en de autoriteit financiele markten meekijken en eisen stellen.
Natuurkunde
Waarom ik psycholoog ben geworden? Eigenlijk ben ik een beta en wilde ik natuurkunde studeren. Maar een briljant vriendje van me dat een klas hoger zat, deed natuurkunde en zakte voor al zijn tentamens. Ik dacht dat ik het dan helemaal niet zou kunnen. Ik koos uiteindelijk voor psychologie, dan kon ik in Amsterdam studeren en daar gebeurde het. Ook speelde mijn gezinsachtergrond mee in deze keuze. Maar ik ben altijd wat ambivalent geweest. Zo heb ik tijdens mijn studie nog twee jaar op de filmacademie gezeten.
Na mijn afstuderen ben ik niet gelijk als psycholoog gaan werken. Ik kocht een oude zeetjalk die ik restaureerde, terwijl we er ook op woonden. Al mijn kinderen zijn aan boord geboren. In die jaren was ik meer tjalk-schipper dan psycholoog. Aanvankelijk werkte ik een dag in de week als psycholoog, later twee dagen. We zeilden veel, er waren zomers dat we uitsluitend op het wad lagen. Maar op een gegeven moment verkochten we de tjalk en kochten we een huis waar ik mijn praktijk ben gestart. We bleven wel zeilen, alle Europese kusten hebben we bezeild. En in 2002 ben ik naar de overkant gevaren, de Caraïben. Dat was een mijlpaal in mijn leven.’
Af en toe ben ik geneigd iets spannends te ondernemen. De politiek was ook zo’n onderneming.’
