Medici zijn opgeleid als geneeskundigen, maar volgens Van Staveren is het in de geestelijke gezondheidszorg veel beter om ‘herstel-ondersteunend’ te werken dan om te streven naar genezing. Staar u vooral niet blind op het effect van een therapie, want dat is er misschien helemaal niet, maar kijk hoe u de sterke punten van individuele patiënten of cliënten wat verder kunt ontwikkelen. Een van haar aanbevelingen luidt: ‘Doe als Disney’. Filmmaker Walt Disney verenigde volgens Van Staveren alles in zich waar hulpverleners een voorbeeld aan kunnen nemen. Hij was een dromer die zijn onbegrensde fantasie inzette en alle waarschuwingen van anderen in de wind sloeg. Disney was echter ook een realist die praktische mogelijkheden tot in detail bekeek. En hij was de onverbiddelijke criticus die altijd op zoek was naar verborgen gebreken.
Met Walt Disney springt een opvallend kenmerk van dit boek in het oog. Op de ene bladzij bepleit de auteur imperfectie, maar in een ander gedeelte van haar boek stelt zij ons iemand ten voorbeeld die slechts volmaakte producten op de markt wilde brengen. Onderdelen van Hart voor herstel zijn vaak met elkaar in tegenspraak. Zo pleit Van Staveren opeens tegen tijdmanagement, want daardoor worden we efficiënter en krijgen we het nóg drukker. En dat is slecht. Maar wie ooit eens een boekje over timemanagement heeft doorgenomen, vindt op allerlei plaatsen bij Van Staveren aanbevelingen terug (zoals: prioriteiten stellen) die dááraan nu juist zijn ontleend.
Rommeligheid is echter meteen het aantrekkelijke van dit boek. Het staat vol met ideeën en verwijzingen waar mismoedige hulpverleners weer vrolijk van kunnen worden. Eigenlijk is dit voor de doelgroep een zelfhulpboek, geschreven door een auteur die een grote variatie aan zelfhulpboeken (al dan niet elektronisch beschikbaar) plunderde. Veel tips en trucs lijken banaal, maar passen goed bij het idee om eerst maar eens een paar kleine stappen te zetten. En voor kritische lezers is er altijd wel weer een uitdagende paradox. Bijvoorbeeld: denk niet in problemen maar in mogelijkheden. Formuleer echter vooral problemen, want die kunt u van alle kanten bekijken om nieuwe mogelijkheden te ontdekken.
Hart voor herstel: werken aan een menswaardige ggz door Remko van Staveren
Door Remke van Staveren (2018)
Utrecht: De Tijdstroom, 172 p.
