Mijn stage bij Behavioral Insights Company beviel erg goed. Het is een klein bedrijf dat tijdens de coronacrisis opgericht is en nu vijf medewerkers telt. We helpen organisaties met het begrijpen en veranderen van menselijk gedrag op drie verschillende thema’s: financieel gedrag, veilig werken en participatie en leefbaarheid.
Tijdens mijn stage werkte ik onder meer voor bouwbedrijf Heijmans. Om de hoeveelheid kleine ongelukken en ongevallen terug te dringen, maakten we verschillende interventies om de vakmannen veiliger te laten werken. Een voorbeeld is de verhalenbibliotheek. Honderd dagen lang kregen ze iets te zien over veiligheid: grappige filmpjes, leuke strips of afbeeldingen. Het idee is dat de vakmannen zo door middel van priming vaker aan veiligheid denken en daardoor veiliger gaan werken. Ik vond de stage zo leuk, ook vanwege de afwisseling met andere projecten, dat ik besloot te vragen of ik mocht blijven. Zodoende ben ik aangenomen. Het bevalt erg goed. Ik merk ook dat er veel uit mijn studie terugkomt. We denken bijvoorbeeld dat we heel bewust en rationeel allerlei keuzes maken, terwijl we dat veel vaker onbewust doen. Daar maken we in onze interventies vaak gebruik van.
Naast mijn werk ben ik lid van de NIP expertgroep Klimaat- en Gedragsverandering. De expertgroep is op allerlei manieren bezig te laten zien dat gedragsverandering belangrijk is om het klimaat te redden. Vooral de overheid willen we meegeven: kennis van psychologie is nodig.
Geen nieuwe kleren
Ook in mijn persoonlijk leven houd ik me bezig met het klimaat, misschien wel meer sinds ik lid ben van de expertgroep. Ik eet bijvoorbeeld vegetarisch en probeer me zo veel mogelijk op de fiets te verplaatsen. Eigenlijk hele normale zaken. Ik probeer me ook bewust te zijn van wat ik koop. We consumeren zoveel met zijn allen, en daar deed ik vroeger ook aan mee. Ik heb me voorgenomen dit jaar geen nieuwe kleding te kopen, alleen tweedehands, ik merk dat het best moeilijk vol te houden is.
Ik heb vriendinnen die ongeveer elke keer dat ze uitgaan of een feestje hebben nieuwe kleding kopen. Of veel kleding uit China bestellen. Dat vind ik slecht en zonde, de kwaliteit is dan ook zo slecht. Ik zeg daar dan wel iets van. Maar ja, het is goedkoop en makkelijk, en dat snap ik dan ook wel weer. Het is lastig, je kunt nooit alles goed doen. Iedereen moet zijn of haar eigen balans vinden: wat kan jij doen en wat is aan anderen? In de buurt waar ik woon, ligt bijvoorbeeld erg veel zwerfafval op straat. Ik probeer wel eens wat op te rapen, maar er is bijna geen beginnen aan. En ik heb ook niet altijd zin om in mijn weekend afval te gaan prikken.
Omdat bedrijven geen plasticvrije verpakkingen willen ontwikkelen, moeten consumenten daarvoor opdraaien
Soms als ik bewust stilsta bij het veranderende klimaat, word ik verdrietig. Laatst lag ik brak op de bank Our Planet te kijken, een natuurdocumentaire van de Britse bioloog en televisiemaker David Attenborough. Als ik ooit kinderen krijg kunnen zij dit soort mooie natuur waarschijnlijk nooit meer zien, besefte ik toen. Of denk aan al die bosbranden, extreme temperaturen en overstromingen in de wereld. Ik probeer me daar dus eigenlijk niet te veel mee bezig te houden en gewoon plezier uit het leven te blijven halen.
Om de planeet te redden moeten zowel consumenten als bedrijven als de overheid hun verantwoordelijkheid nemen. En dat gebeurt nu lang niet altijd. Neem de plasticverpakkingen of koffiebekertjes die sinds kort niet meer gratis mogen worden meegegeven. Ik vind het goed dat je moet betalen voor het plastic dat je gebruikt, zeker omdat het vaak eenmalig is, maar nu is het de consument die ervoor opdraait, omdat bedrijven geen plasticvrije verpakkingen willen ontwikkelen. Ik vind dat bedrijven die verantwoordelijkheid wel moeten nemen.
Statiegeld op blikjes is ook niet handig. Je kunt ze nergens inleveren als je bijvoorbeeld onderweg bent. Veel mensen gooien ze dan toch weer in de prullenbak. Ik vind dat we het consumenten juist zo makkelijk mogelijk moeten maken, om ze op die manier te stimuleren zich duurzamer te gedragen. Anders zijn de klimaatdoelen onhaalbaar. De overheid moet duurzaam gedrag veel meer stimuleren.
Of ik mezelf activistisch vind? Nee. Ik vind psychologen die zich hiermee bezighouden ook niet per se activistisch. Volgens mij moeten we de planeet behouden en is het daarom alleen maar goed als je je daarvoor inzet. Ik snap het ook dat mensen op de snelweg gaan protesteren. Daar sta ik ook achter, alleen doe ik het zelf niet. Ik merk dat er toch een beetje een taboe ligt daarop. Sommigen mensen kijken je raar aan, ik heb ook genoeg vrienden die er steeds grapjes over maken. Ik weet ook dat mensen die zich weleens uitspreken over het klimaat vervelende reacties krijgen, zelfs bedreigd worden, daar zit ik niet op te wachten.
Ik zou me graag later in mijn werk bezighouden met gedragsverandering op het gebied van duurzaam of gezond gedrag. Maar eerst ga ik begin volgend jaar een aantal maanden door Zuidoost-Azië reizen. En ik weet dat vliegen zeer belastend is voor het milieu, ik kan me daar ook wel een schuldig over voelen, maar je moet ook leuke dingen kunnen doen in het leven. Deze reis wil ik al heel lang en heel graag maken. Ik kan ook eigenlijk niet wachten tot het zover is. Ik zie zo in ieder geval een groot deel van het continent in een keer, dat scheelt weer een aantal vliegreizen, haha.’
Beeld: Peter Valckx
