Lees verder
Blijf je psycholoog als je professioneel een metamorfose ondergaat? In deze rubriek vertellen psychologen over de opmerkelijke carrièreswitch die ze hebben gemaakt. In deze aflevering … Martijn de Kleuver, tot voor kort wijnhandelaar, nu op zoek naar een baan in de inkoop.
Geertje Kindermans

Dat hij voor de studie psychologie koos, was niet erg bewust. ‘Na de middelbare school gingen veel van mijn leeftijdsgenoten reizen. Dat wilde ik niet, maar ik wist ook niet welke studie ik moest kiezen. Ik schreef me in voor sociologie. In Utrecht had je destijds nog de algemene gammapropedeuse, daar kon ik nog wel een studie bij doen. Daarom ben ik met psychologie begonnen. Ik haalde voor zowel psychologie als sociologie mijn propedeuse, maar heb alleen mijn psychologiebul opgehaald. Die andere bul, daar is het op een of andere manier nooit van gekomen.’

De Kleuver ging verder met psychologie, vond sociale psychologie het interessantst. Omdat dat maar een beperkt gebiedje was, deed hij er arbeids- en organisatiepsychologie bij. Zijn idee was dat hij met die studie makkelijk in het bedrijfsleven terecht kon komen. Daar kwam hij snel van terug toen hij op gesprek voor een stageonderzoek bij Cap Gemini kennismaakte met de praktijk. ‘Ik vond het een vreselijke omgeving, ik zag me daar van mijn leven niet rondlopen.’

Zijn afstudeeronderzoek naar fysieke klachten van medewerkers in de bouwwereld deed hij in de VS. Het onderzoek bleek achteraf gezien weinig voor te stellen, maar om een tijdje in het buitenland te werken, was een interessante ervaring.

Wijnhandel

Toen het einde van zijn studie naderde, drong zich de vraag op wat hij verder wilde doen. ‘Als psycholoog zag ik me niet werken.’

Tijdens zijn studie had hij een bijbaantje bij een wijnhandel waarvoor hij wijn moest rondbrengen bij restaurants. Hij vond de wijnwereld interessant, en vroeg de eigenaren of hij zijn werkzaamheden niet kon uitbreiden. Daar hadden ze wel oren naar, dan konden zij hun werk wat afbouwen. Hij was daarmee een goede kandidaat om de zaak over te nemen. In de jaren erop bracht hij nog steeds wijn rond, maar ging ook mee naar beurzen voor de inkoop en werkte op kantoor. Hij volgde daarnaast de opleiding tot vinoloog.

De wijnhandel heeft De Kleuver nooit overgenomen. Toen de eigenaars de zaak wilden verkopen, werden ze het financieel niet eens. Daarop begon De Kleuver voor zichzelf. Hij schetst het eenvoudig: ‘Pandje gehuurd, ingericht, grenen vloer erin, toonbank getimmerd, voorraad gekocht en toen ben ik gewoon begonnen.’

Hij leverde aan organisaties, maar vooral aan particulieren. Met name het inkopen van nieuwe wijn vindt hij leuk. ‘Ik importeerde veel wijnen zelf. Ik ging naar de wijnboeren toe om ze te leren kennen en om te proeven. De wijn laat ik daarna naar Nederland komen.’

Het echte verkopen trekt hem veel minder. ‘Ik ben daar niet zo goed in. Ik kon zelf ook niet tegen van die verkopers die bij me binnenkwamen met zo’n air van ‘nu ga ik een paar pallets wegzetten’. Zij kregen nog niet eens koffie. De verkopers die wel koffie kregen, waren degenen die afwachtender waren. Die kwamen alleen langs om te kletsen, heel soms namen ze een proeffles mee. Afgezien daarvan gingen ze ervan uit dat ik wel belde als ik iets wilde hebben.

Op zoek naar iets

Inmiddels is hij gestopt met zijn wijnwinkel. ‘De lol ging er een beetje vanaf. Ik was het alleen werken zat. En omdat de winkel op zaterdag open was, was een weekendje weg altijd gedoe. Nu sta ik op zaterdag langs de lijn van het sportveld van mijn kinderen.’ Hij stopte ongeveer zoals hij begon: ‘Ik heb de huur opgezegd, mijn voorraad verkocht en gewoon opgehouden.’ Alleen via internet verkoopt hij nog wijn en dat blijft hij doen. ‘Vandaag of morgen komen er nog twaalfhonderd flessen uit Zuid-Frankrijk.’

Wat hij nu wil? Geen verkoper worden, maar met inkoop wil hij wel verder. Wijninkoper? ‘Kan interessant zijn, maar het lijkt me vreselijk om op zoek te moeten naar wijnen die voor € 2,95 onderin de schappen van de supermarkt moeten.’ Het hoeft daarom niet per se wijn te zijn, ook andere producten kunnen interessant zijn. Wat er leuk aan inkoop is? ‘Het feit dat je op zoek gaat naar iets. En als je niets vindt wat eraan voldoet, zoek je iets dat erop lijkt of misschien wel beter is. Ik ben me nog aan het oriënteren en wil een opleiding gaan volgen.’

Hij heeft dus nooit iets met zijn studie psychologie gedaan. ‘Achteraf gezien had ik een andere studie moeten kiezen. Misschien had ik rechten moeten doen of naar de hotelschool moeten gaan.’ Aan intelligentie ontbreekt het hem niet, hij leert makkelijk, maar hij is praktischer ingesteld.

Of hij toch nog iets van zijn psychologiestudie gebruikt, weet hij niet goed. ‘Ik heb het altijd interessant gevonden hoe mensen op elkaar reageren, dat blijf ik wel altijd zien. Maar vooral het feit dat ik een wetenschappelijke opleiding heb gevolgd, beklijft. Het wetenschappelijk denken raak je niet kwijt. Voor mij is het vooral de basale kennis, die me heeft gevormd. Ik weet dat er niet één waarheid is, dat er theorieën worden ontwikkeld en dat cijfers op veel verschillende manieren geïnterpreteerd kunnen worden, waardoor ik kritischer naar berichtgeving in de media kijk.’

En tot slot kijkt hij met andere ogen naar arbeids- en organisatiepsychologen. ‘Het is geen wereld die me aanspreekt. Onder ons gezegd: ik vind dat er veel gebakken lucht wordt verkocht.’