Toon Damen studeerde eind jaren zeventig, begin jaren tachtig psychologie aan de Universiteit van Amsterdam, met als specialisatie persoonlijkheidsleer. Ook volgde hij vakken bij inspanningsfysiologie. Daarnaast had hij altijd ‘een grote hang naar sport’, hij voetbalde en liep hard.
Maar studie en sport bleven gescheiden werelden. Tot hij een vierregelig stukje in de Volkskrant las over het effect van hardlopen op depressiviteit. ‘In de VS was er onderzoek naar gedaan. Dat greep me aan, want hier kwamen mijn twee hartstochten bij elkaar. Het effect van hardlopen op depressie wilde ik voor mijn afstuderen wel onderzoeken.’
Zijn plan werd aanvankelijk niet toegejuicht. ‘Sporters vonden mijn runningtherapie maar slap, dat was joggen, daar keken echte sporters op neer. En binnen psychologie werd sport niet serieus genomen.’ Daarom lukte het niet binnen de universiteit een stagebegeleider te vinden. Hij ging op zoek naar een psychiatrisch ziekenhuis waar hij het onderzoek kon uitvoeren, maar ook dat bleek moeilijk. ‘Ik heb wel zo’n anderhalf jaar gezocht. In die tijd kon je nog lang studeren.’
Omdat Damen ook inspanningsfysiologie studeerde, ging hij uiteindelijk stage lopen bij het psychiatrisch ziekenhuis in Warnsveld. ‘Het klikte met het hoofd van bewegingstherapie, hij geloofde in mijn plannen en zo heb ik het onderzoek opgezet. Aan het onderzoek wilden veel mensen meedoen. Maar er was ook veel weerstand, men vond het onverantwoord patiënten te laten rennen. De gezonde kant van een psychiatrische patiënt stimuleren was nieuw in die tijd.’
De onderzoeksopzet was simpel. Damen wilde een groep laten hardlopen, een groep kreeg alleen oefeningen en een derde groep kreeg niks. Al snel bleek dat rennen een positief effect op de stemming had. ‘Het verslag van het onderzoek werd direct geaccepteerd door het Tijdschrift voor Psychiatrie. Daarna gingen de deuren snel open, kranten schreven erover, ik had meteen een volle praktijk. Jarenlang heb ik als psycholoog in trainingspak gewerkt.’ En zo is hij sportpsycholoog geworden. Damen werkt nu in (zijn eigen) psychologenpraktijk Element. ‘Ik ben er sinds die tijd van overtuigd: actief bezig zijn werkt soms beter dan een goed gesprek.’
