Van een visuele stimulus bijvoorbeeld onthouden mensen alleen de kenmerken die voor de geheugentaak van belang zijn. Andere – ook elementaire – eigenschappen ervan vergeten ze. De onderzoekers trokken hun conclusie op basis van een onderzoek waaraan honderd studenten meededen. Zij kregen op een scherm steeds vier karakters te zien, bijvoorbeeld drie letters en een getal. De karakters waren in een vierkant vlak geplaatst. De proefpersonen kregen vooraf te horen dat ze een bepaalde vraag over de constellatie moesten beantwoorden, in dit geval waar in het vierkante vlak het getal zich bevond.
Als de afbeelding na enige tijd van het scherm verdween en de deelnemers genoemde vraag moesten beantwoorden, deden ze dat allemaal foutloos. Moesten ze echter een vraag beantwoorden waarover ze vooraf niet waren ingelicht – bijvoorbeeld: wat wás het getal waarvan u zojuist de locatie moest onthouden? – dan gaf driekwart van de deelnemers een verkeerd antwoord. Werd de verrassingsvraag of een variant daarop in de volgende sessie herhaald, dan steeg het aantal goede antwoorden weer aanzienlijk.
De resultaten waren hetzelfde bij getallen, letters en kleuren. De onderzoekers noemen dit verschijnsel ‘attribute amnesia’, ofwel ‘kenmerken-vergeetachtigheid’. Die zou het brein ervan weerhouden onzinnige informatie op te slaan.
Bron: Hui Chen et al. (2015). Amnesia for object attributes. Failure to report attended information that had just reached conscious awareness. Psychological Science, doi: 10.1177/095679761456064
