Mijmerend uit het raam staren en nadenken over mooie herinneringen uit je jeugd. Een nutteloze bezigheid waar je uiteindelijk alleen maar ongelukkiger van wordt? Nee: nostalgie is goed voor je.
Dat beweren psychologen die uitgebreid onderzoek deden naar gevoelens van nostalgie. Hun belangrijkste conclusie: nostalgie gaat samen met een gevoel van zin. Mensen die vaak mijmeren over nostalgische herinneren, denken dat hun leven meer zin heeft.
Mooie herinneringen gaan vaak samen met een gevoel van verbondenheid. Denk aan familiegebeurtenissen uit je jeugd, of mooie herinneringen met je partner. Als mensen daaraan terugdenken, voelen zij zich meer geliefd en beschermd. Deze gevoelens gaan op hun beurt weer samen met een gevoel van zin.
Zelfs als de onderzoekers nostalgie opwekten bij mensen die daar van nature niet toe geneigd zijn, bleek dit hun gevoel van zin te verhogen. De onderzoekers lieten proefpersonen muziek uit hun jeugd beluisteren, en vroegen hen of zij vonden dat hun leven zin had en of zij zich verbonden voelden met anderen.
Een andere aanwijzing voor de beschermende werking van nostalgie is de volgende. Sommige proefpersonen werd gevraagd na te denken over een herinnering die bij hen een nostalgisch gevoel opriep. Anderen dachten na over een neutrale gebeurtenis. Vervolgens kregen zij allen een gedeelte uit een essay te lezen van een fictieve ‘dr. Park van de universiteit van Oxford’, waarin hij betoogde dat het leven geen zin had, in de trant van: ‘mensen leven gemiddeld 68 jaar, wat heeft dat voor een betekenis op een aarde die 5 miljard jaar oud is?’ De proefpersonen reageerden negatief en defensief op de auteur van dit essay, tenzij zij daarvóór over een nostalgische herinnering hadden nagedacht. Blijkbaar geeft dit een buffer tegen ‘aanvallen’ op ons gevoel van zin.
Moeten psychotherapeuten nu massaal de nostalgie aanprijzen bij hun depressieve cliënten? Dat nu ook weer niet, waarschuwen de auteurs. Zij deden hun onderzoek bij gezonde proefpersonen, het is nog niet bewezen dat hetzelfde geldt voor mensen met bijvoorbeeld stemmingsstoornissen.
The past makes the present meaningful: Nostalgia as an existential resource Door: C. Routledge, J. Arndt, T. Wildschut, C. Sedikides, C.M. Hart, J. Juhl, A.J.J.M. Vingerhoets & W. Schlotz Journal of Personality and Social Psychology, 2011, Vol. 101, p. 638–652.
