Vrouwen die 32 weken zwanger waren, hadden een significant hogere score in de zomer van 2014 (net na de ramp) dan vrouwen in 2013 tijdens dezelfde zomermaanden, concludeerden ze. Deze conclusie werd in verschillende media (NRC, Trouw) breed uitgemeten. Maar klopt het wel dat zelfs ongeboren kinderen de stress van de MH17 ervaren?
Nadere inspectie van de data leert dat zwangere vrouwen in 2014 niet significant meer depressieve symptomen hadden na de ramp (in hun derde trimester) dan 10 weken ervoor (in hun tweede trimester). Het verschil zit puur in de vergelijking met de data uit 2013. Daarnaast valt op dat de onderzoekers ook data hebben van andere zwangere vrouwen voor en na de ramp, namelijk van vrouwen die na de ramp 12 of 22 weken zwanger waren, of één of zes weken geleden bevallen zijn. De auteurs leggen niet uit waarom er alleen naar een subgroep van de data gekeken wordt.
Combineren we dit met het feit dat er veel variatie tussen jaren is (zowel de data uit 2014 en 2013 verschillen van een normeringsstudie uit 2005 van dezelfde auteurs (2), dan is extreme voorzichtigheid geboden in het trekken van conclusies. Het kan best dat niet de vliegramp maar de mooie zomer in 2013 en de regenachtige zomer in 2014 voor verschillende scores tussen de jaren zorgen.
Het lijkt redelijk om ons niet te druk te maken over het effect van een nationale ramp op depressie bij zwangere vrouwen. Maar depressie tijdens en na de zwangerschap komt wel degelijk voor. Dit langlopende onderzoek [3] zal waarschijnlijk in de toekomst veel nuttigere en robuustere inzichten opleveren over wanneer en waarom dit gebeurt. (DL)
Bronnen: 1) Truijens, S. et al. (2015. Increased levels of depressive symptoms among pregnant women in The Netherlands after the crash of flight MH17. American Journal of Epidemiology. (doi: 10.1093/aje/kwv161); 2) Bergink, V. et al. (2011) Validation of the Edinburgh Depression Scale during pregnancy. Journal of Psychosomatic Research, 70, 385-389; 3) Truijens, S. et al. (2014). The HAPPY study (Holistic Approach to Pregnancy and the first Postpartum Year): Design of a large prospective cohort study. BMC pregnancy and childbirth, 14, 312.
