Het verhaal kreeg de vorm van een drieluik. In het eerste deel komt Stapel nauwelijks tot iets. Zijn echtgenote gaat naar haar werk; de beide dochters gaan naar school. Hij wordt geacht om enkele huishoudelijke taken te vervullen, maar alles is hem teveel. Wanhoop overheerst. In het tweede deel van het boek staan allerlei technieken en hulpmiddelen om er weer bovenop te komen, maar die bieden slechts heel even verlichting. Wat bij Stapel wel lijkt te werken is: schrijven. Het derde deel is een zoektocht naar de zin van het bestaan. Die vindt hij nergens, maar de nadruk komt nu te liggen op relaties met anderen. Aan het eind van zijn boek bespreekt Stapel talrijke bronnen die hij tijdens het schrijven gebruikte. Hij ploegt de psychologie door, maar ons vak heeft hem nog maar weinig te bieden.
De drie delen sluiten slecht op elkaar aan. In deel één is bijna alles te zwaar en te moeilijk voor Stapel, maar het tweede deel suggereert dat hij heel actief bezig was om in zijn eigen boekenkast te zoeken naar literatuur die hem er bovenop zou kunnen helpen. Hij trekt zich terug, maar gaat er ook telkens op uit. Het verloop van zijn eigen depressie komt niet goed uit de verf. Het is onduidelijk hoe kort of lang de fase duurde die in het eerste deel beschreven staat. Waarschijnlijk was het ergste al na een paar maanden voorbij, want anders is onbegrijpelijk dat Stapel zo kort na zijn val het boek Ontsporing kon schrijven.
Zuchten krijgt een onsympathieke trek als Stapel in zijn derde deel aangeeft hoe belangrijk anderen zijn. Inderdaad: anderen blijken zich ook na het fraudeschandaal nog om hem te bekommeren, maar Diederik bekommert zich nauwelijks om hen. Voor zijn kinderen heeft hij in dit boek wel aandacht, ook een beetje voor zijn vrouw en zijn ouders, maar voor het overige is het eenrichtingsverkeer. De wetenschapsfraude wordt in het voorwoord afgedaan met een verwijzing naar zijn boek uit 2012.
Voor de rest lijkt hij helemaal niet meer na te denken over de ellende waarin hij bijvoorbeeld een flink aantal promovendi heeft gestort. Nooit piekert hij in dit boek over de vraag of hij nu nog iets kan doen om in het reine te komen met de slachtoffers van zijn malversaties. Anderen zijn er voor hem en niet omgekeerd.
Zuchten
Door Diederik Stapel
Nederhorst ten Berg: Uitgervij Lucht, 179 p.
