De ene helft van Nederland coacht de andere helft, wordt wel eens gezegd. Zo erg zal het niet zijn, maar er wordt wat af gecoacht in Nederland. In haar documentaire Nu verandert er langzaam iets laat documentairemaker Menna Laura Meijer dit zien. Het is een registratie van de uiteenlopende coachingsessies, waarbij de camera op een vaste plek staat en toont wat er gebeurt, zonder interviews of voice over. We zien de klassieke vormen voorbij komen: twee mensen met elkaar in gesprek en een trainer die voor een groep deelnemers staat. Er komen ook specifiekere vormen van training voorbij, zoals een agressietraining voor handhavers van een gemeente of lessen in geluk aan basisschoolleerlingen.
Er zijn scènes die zonder nadere introductie of duiding vooral op de lachspieren werken. Zo zien we in de openingsscène een varkensstal, waar onder warmhoudlampen zeugen liggen te rusten in het stro. Bij nadere beschouwing blijken er ook mensen tussen te liggen. Een fragment later zien we hoe deze deelnemers de varkens beginnen te aaien en hoe een coach een man bijstaat. ‘Ga maar tegen haar aanzitten. Leg je handen op haar lijf. Alleen voelen. Hoor je die zucht? Dit vindt ze fijn.’Of neem de coach die met twee aanstaande vaders rond tafel zit. De vaders-in-spe mogen een fotokaart uitkiezen om aan te geven wat ze straks aan hun kind willen meegeven. Voor hij naar de tafel met foto’s kijkt, vraagt een deelnemer: ‘Ik wil een hoe-vraagstellen: mag je ook twee kaarten pakken?’ Daarna bekijken ze een filmpje van een bevalling waarbij de camera op het gezicht van de toekomstige vader gericht is. Wat is het doel daarvan? En waarom moeten deze mannen, die toch al dicht bij hun gevoel lijken te zitten, hierbij gecoacht worden?
We zien personeel van Ziggo een training ondergaan. In een scène moeten ze zich bij een onwillige klant naar binnen praten. Het nut daarvan is duidelijk. Dat is anders voor de sessie waarin diezelfde medewerkers meditatiestraining krijgen. Ze liggen op matjes. ‘Laat het verdriet maar hier!’ roept de trainer terwijl hij een van de mannen stevig bij zijn benen pakt. ‘Ik kies voor vreugde! Ik kies voor plezier!’ Er wordt veel gesteund, er klinken kreten: ‘Aaaah’. Alsof we rechtstreeks een aflevering van de satirische reeks 30 minuten van Arjan Ederveen zitten te kijken.
Idem voor de paardentherapie. Die therapie is evidence based, maar geldt dat ook voor de variant die in de film opduikt? Een deelnemer staat met paard in de paardenbak . Ze krijgt een oranje en een groene pyloon. De oranje pyloon moet ze neerzetten op de plek waar ze ‘nu staat’ en de groene op de plek ‘waar ze naartoe wil’. Vervolgens moet ze het paard van de oranje naar de groene pyloon leiden. Zou het zo eenvoudig zijn?
Het wordt niet duidelijk wat het doel van de trainingen zijn, of dat doel bereikt wordt, wat de deelnemers er achteraf van geleerd menen te hebben en wat de wetenschap erover zegt. Desalniettemin is de documentaire onderhoudend, geestig en is het interessant om te zien wat er allemaal gebeurt op coachgebied. Maar omdat de duiding ontbreekt blijf ik achter met de vraag: wat wil de maakster eigenlijk overbrengen?
