Log in
De Amerikaanse psycholoog Dacher Keltner verwerpt Machiavelli. Laatstgenoemde formuleerde in de zestiende eeuw utilistische opvattingen over macht. Het doel heiligt de middelen. Wie macht wil veroveren, moet list en bedrog gebruiken. Ga geweld niet uit de weg. Boezem andere mensen angst in. Keltner benadrukt dat dergelijke ideeën over macht te weinig houvast bieden om talrijke grote maatschappelijke ontwikkelingen te verklaren, zoals de afschaffing van slavernij. We moeten ons niet blindstaren op ontsporingen, maar vooral letten op de (meestal positieve) rol die macht in alledaagse situaties speelt. Macht is niet voorbehouden aan een enkeling, maar is onverbrekelijk verbonden met ons sociale leven.
Karel Soudijn

In zijn inleiding formuleert de auteur twintig ‘machtsprincipes’ die te lezen zijn als stellingen bij een proefschrift. De eerste stelling: ‘Macht gaat om het veranderen van de situatie van anderen.’ De laatste stelling legt het accent op het individu: ‘Machteloosheid veroorzaakt een slechte gezondheid.’ In volgende hoofdstukken laat Keltner het verhaal telkens draaien om kleine groepjes uit zijn lijst met stellingen. Als anti-machiavellist komt het betoog van de psycholoog er vooral op neer dat wij macht niet veroveren, maar toebedeeld krijgen door anderen. Waarom geven zij ons macht? Omdat ze de indruk krijgen dat wij het algemeen belang bevorderen. Zelf kunnen we wel invloed uitoefenen op de ideeën die anderen over ons hebben. Het helpt, bijvoorbeeld, als iemand vriendelijk en zorgzaam voor anderen is. Keltner legt in zijn boek een duidelijk accent op de waarde van empathie. Wie zich gemakkelijk in anderen inleeft, krijgt eerder een portie macht toebedeeld.

Macht heeft bij Keltner een mooie en een lelijke kant.