Na tellen, concretiseer doelen, geef duidelijke feedback, wees rationeel en maak je verder geen zorgen. Wetenschapsjournalist John Tierney en psycholoog Roy Baumeister laten zien hoe wij allemaal de positieve psychologie kunnen inzetten om een beter leven te leiden. De thema’s lopen uiteen van persoonlijk welzijn tot aan de oplossing van wereldwijde problemen. De tekst is gemakkelijk leesbaar voor een breed publiek; voor geïnteresseerden in bewijsvoering is een notenapparaat opgenomen van 44 pagina’s.
De manier van denken in dit boek is utilistisch. Baumeister vertelt bijvoorbeeld hoe hij ooit een relatieprobleem oploste. Met zijn partner had hij vaak ruzie, maar ze maakten het ook altijd weer goed. Hoe weeg je dit tegen elkaar af? De psycholoog ging turven. ’s Avonds noteerde hij of zijn oordeel over die dag positief of negatief was.
Vervolgens dacht hij na over de verhouding hiertussen. Gewoon plussen en minnen tegen elkaar wegstrepen leverde voor zijn gevoel te weinig op. In een prettige relatie, aldus Baumeister, moeten er toch zeker vier goede dagen tegenover één slechte dag staan. Daar was in zijn geval geen sprake van, dus verbrak hij de verhouding met zijn toenmalige partner. De ratio 4:1 beschouwen de auteurs inmiddels als een handige vuistregel. Ben je een keer vervelend tegen een ander? Zet er dan vier keer iets aardigs tegenover.
Aardig zijn heeft echter beperkingen. Tierney en Baumeister maken zich kwaad over onderwijs waarbij kinderen constant complimentjes krijgen. Altijd maar hoge cijfers: daar leren ze niets van! Het is zinvol leerlingen heel precies op hun fouten te wijzen. Blijf vriendelijk, maar stip vooral verbeterpunten aan.
De auteurs vatten talrijke laboratoriumexperimenten samen, die ze vervolgens vertalen in adviezen en vuistregels. Zo wordt De kracht van het negatieve een zelfhulpboek. Maar Tierney en Baumeister schrijven ook een politiek pamflet. Ze lijken te pleiten voor een zeer liberale samenleving waarin de overheid zich nauwelijks met de burgers bemoeit. Een vrije samenleving bezit voldoende creativiteit om maatschappelijke problemen het hoofd te bieden. Volgens de auteurs moeten we niet te veel luisteren naar degenen die bijvoorbeeld over een klimaatcrisis praten. Wie over crisis spreekt, lijkt op een boeteprediker die zijn kerk gemakkelijker vol krijgt dan een intellectueel geschoolde predikant. Formuleer liever concrete, haalbare doelen.
Hoe verder de auteurs afdrijven van het psychologisch laboratorium, des te schriller wordt het politieke pamflet. Tierney en Baumeister lijken dan op een duo dat de snelweg op wandelt onder het motto: ‘We zijn tot nu toe nog nooit doodgereden, dus het zal ook nu wel meevallen.’
Het boek kent een beperking: veel voorbeelden zijn typisch Amerikaans. Om alles goed te begrijpen, moeten Nederlandse lezers eerst nog een cursus volgen over de details van het American football. De oorspronkelijke editie van dit boek verscheen in de vs in 2019, kort voor de coronapandemie. Het is jammer dat de auteurs ons geen vuistregels konden bieden om die pandemie te doorstaan.
