Het voorspellen van behandelresultaat

Empirisch onderzoek naar de dynamische theoriegestuurde profielinterpretatie
04/10/2019
Patricia van Oppen, Jan Henk Kamphuis, Marcel van den Hout
Geen reacties
Het voorspellen van behandelresultaat (shutterstock_761756491)
Issue 10
2682 Weergaven
72 Downloads
    • Inleiding
    • Evaluatie van vier studies
    • Samenvattende conclusie
  • Literatuurlijst
  • Over de auteur
Log in
De Dynamische Theoriegestuurde Profielinterpretatie (DTP) is een veel toegepaste psychodiagnostische procedure die pretendeert therapiesucces te voorspellen. Patricia van Oppen c.s. nemen vier studies die het predictief vermogen van de DTP toetsen kritisch onder de loep. Tien hypotheses werden getoetst. Vijf maal werd er geen steun gevonden, twee keer wel en bij drie hypotheses waren de data precies het omgekeerde van het voorspelde verband. Conclusie: de DTP maakt de pretenties niet waar en is niet in staat behandeluitkomsten te voorspellen.

Inleiding

Diagnostiek in de ggz heeft vaak het karakter van classificatie: het bepalen van de DSM-stoornis waar de patiënt aan voldoet. Het is dikwijls deze classificatie die bepaalt welke behandeling wordt toegepast. Deze keuze is gebaseerd op empirisch onderzoek. Het therapie-effectonderzoek dat vanaf de jaren tachtig van de vorige eeuw is gepubliceerd, bestudeert per studie vrijwel steeds patiënten uit een specifieke DSM-categorie. Doel was daarbij te documenteren wat de effecten van interventie X zijn op de symptomen van stoornis Y.

Dit onderzoek leverde bruikbare inzichten op. Bij de posttraumatische stressstoornis (PISS) bijvoorbeeld, kan men ‘debriefing’ maar beter niet toepassen omdat patiënten er doorgaans slechter van worden (Van Emmerik et al., 2002). Imaginaire exposure en Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR) werken veel beter (Cusack et al., 2016). Bij angststoornissen gaat de voorkeur uit naar cognitieve gedragstherapie (CGT; Bandelow et al., 2018). Bij depressies maakt het niet zoveel uit (Cuipers et al., 2008). Zo zijn er voor verschillende stoornissen specifieke

1. Vermeldenswaard is het omvangrijke oeuvre van Beutler et al. (2018). Op basis van systematische reviews en meta-analyses is een aantal specifieke principes voor het matchen van behandelingen aan patiëntkenmerken afgeleid. Tot op heden is er echter nauwelijks experimenteel onderzoek verschenen dat de meerwaarde van deze principes prognostisch heeft getoetst.

Literatuurlijst

  1. Arrindell, W. A. & Ettema, J. H. M., & (2003). Symptom Checklist SCL-90. Handleiding bij een multidimensionele psychopathologie-indicator. Lisse: Swets & Zeitlinger.
  2.  Bandelow, B., Sagebie,l A., Belz, M., Görlich, Y., Michaelis, S. & Wedekind, D. (2018). Enduring e ects of psychological treatments for anxiety disorders: meta-analysis of follow-up studies. British Journal of Psychiatry, 212, 333-338.
  3. Beutler, L.E., Kimpara, S., Edwards, C.J. & Miller, K.D. (2018). Fitting psychotherapy to patient coping style: A meta-analysis. Journal of clinical Psychology, 74, 1980-1995.
  4. Cusack, K., Jonas, D.E., Forneris, C.A., Wines, C., Sonis, J. et al. (2016). Psychological treatments for adults with posttraumatic stress disorder: A systematic review and meta-analysis. Clinical Psychological Review, 43, 128-41.
  5. Cuijpers, P., Straten van A., Andersson, G. & Oppen van P. (2008) Psychotherapy for Depression in Adults: A meta-analysis of comparative outcome studies, Journal of Consulting and Clinical Psychology, 76, 909-922.
  6. De Beurs, E. & Zitman, F.G. (2006). De Brief Symptom Inventroy (º»): De betrouwbaarheid en validiteit van een handzaam alternatief voor de ˜¾-90. De Psycholoog, 40, 393-400.
  7. De Jong, K., Nugter, M.A., Polak, M.G., Wagenborg, J.E.A. & Spinhoven, P. (2007). The Outcome Questionnaire (³Â-45) in a Dutch population: A cross-cultural validation. Clinical Psychology and Psychotherapy, 14, 288-301.
  8. Derksen, J.J.L. 2004. Dynamische Persoonlijkheidsdiagnostiek. Tijdschrift voor Psychiatrie, 46, 880 – 881.
  9. Erkens, N., Schramm, E., Kriston, L., Hautzinger, M., Härter, M. et al. (2018) Association of comorbidÁpersonality disordersÁwith clinical characteristics and outcome in a randomized controlled trial comparing two psychotherapies for early-onset persistent depressive disorder. Journal of A³ ective Disorders, 229, 262-268.
  10. Eurelings-Bontekoe, E.H.M., van Dam, A., Luyten, P., Verhulst, W.A.C.M., van Tilburg, C.A. et al. (2009). Structural personality organization as assessed with theory-driven interpretation of the Dutch Short Form of the MMPI predicts dropout and treatment response in brief cognitive behavioral group therapy for axis I disorders. Journal of Personality Assessment, 91, 439-452.
  11. Eurelings-Bontekoe, E.H.M., Peen, J., Noteboom, A., Alkema, M. & Dekker, J. (2012). Di erential treatment response of subtypes of patients with borderline personality organization, as assessed with theory- driven profi les of the Dutch Short Form of the MMPI: A naturalistic follow-up study. Journal of Personality Assessment, 93, 380-392.
  12. Eurelings-Bontekoe, E.H.M. & Snellen, W. (2017). Dynamische Persoonlijkheidsdiagnostiek. Amsterdam: Harcourt International
  13. Franklin, J.C., Ribeiro, J.D., Fox, K.R., Bentley, K.H., Kleiman, E.M. et al. (2017), Risk factors for suicidal thoughts and behaviors: A meta-analysis of 50 years of research. Psychological Bulletin, 143, 187-232.
  14. Gordon, O.M., Salkovskis, P.M. & Bream, V. (2016). The Impact of Obsessive Compulsive Personality Disorder on Cognitive Behaviour Therapy for Obsessive Compulsive Disorder. Behavioural and Cognitive Psychotherapy, 44, 444-59.
  15. Guy, W. (1976). Clinical Global Impression. In W. Guy, ECDEU assessment manual for psychofarmacology revised (pp. 218-222). Bethesda, MD: National Institute of Mental Health.
  16. Keefe, J.R., Milrod, B.L., Gallop, R., Barber, J.P. & Chambless, D.L. (2018). What is the e ect on comorbidÁpersonalityÁdisorder of brief panicfocused ÁpsychotherapyÁin patients with panic disorder? Depression and Anxiety, 35, 239-247.
  17. Newton-Howes, G.M., Foulds, J.A., Guy, N.H., Boden, J.M. & Mulder, R.T. (2017). Personality disorder and alcohol treatment outcome: systematic review and meta-analysis, British Journal of Psychiatry, 211, 22-30.
  18. Mulder R.T. (2002). Personality pathology and treatment outcome in major depression: a review. American Journal of Psychiatry, 159, 359-71.
  19. Sanatinia, R.,ÁWang, D.,ÁTyrer, P.,ÁTyrer, H.,ÁCrawford, M. et al. (2016). Impact ofÁpersonalityÁstatus on the outcomes and cost of cognitive-behavioural therapy for health anxiety. British Journal of Psychiatry, 209, 244-250.
  20. Scholte, W.R., Eurelings-Bontekoe, E.H.M., Tiemens, B.G., Verheul, R., Meerman, A., & Hutschemaekers, G.J.M. (2014). Association between level of personality organization as assessed with theory-driven profi les of the Dutch Short Form of the MMPI and outcome of inpatient treatment for personality disorder. Bulletin of the Menninger Clinic, 78, 160-176.
  21. Smid, W. & Kamphuis J.H. (2005). Bedenkingen bij de dynamische-theoriegestuurde profi elinterpretatie. De Psycholoog, 40, 71-75.
  22. Snellen, W.M. (1990). MMPI en NVM profi elen bij de borderline persoonlijkheidsstoornis. In J.J.L. Derksen en F.J.S. Donker (red.),ÁDe borderline patiënt. Diagnostiek, behandeling en onderzoekÁ(pp. 72-80). Amersfoort/Leuven: Acco.
  23. Snellen, W.M. (1993). De voordelen van diagnostiek met behulp van persoonlijkheidsvragenlijsten. In E.H.M. Eurelings-Bontekoe (red.), Persoonlijkheidsdiagnostiek in de ambulante geestelijke gezondheidszorg (pp.33-41). Amsterdam NIP sectie AGGZ.
  24. Telch, M.J., Kamphuis, J.H. & Schmidt, N.B. (2011). The e ects of comorbid personality disorders on cognitive behavioral treatment for panic disorder. Journal of Psychiatric Research, 45, 469-474.
  25. Van Emmerik, A.A.P., Kamphuis, J.H., Hulschbos, A. M. & Emmelkamp, P.M.G. (2002). Single session debriefi ng after psychological trauma: A meta-analysis. Lancet, 360, 766-771.
  26. Van der Gaag, M., Eurelings-Bontekoe, L., Ising, H. & van den Berg, D. (2018). Ultrahigh risk for developing psychosis and psychotic personality organization. Early intervention in psychiatry, 1-4.
  27. Van den Hout, M.A., Brouwers, C. & Oomen, J.C.G.J. (2005). Gedragstherapie doet wat zij moet, de NPV niet. Psychodiagnostisch gereedschap. De Psycholoog, 40, 129-135.
  28. Yung, A.R., Yuen, H.P., McGorry, P.D., Phillips, L.J., Kelly, D. et al. (2005). Mapping the onset of psychosis: The comprehensive assessment of at risk mental states. The Australian and New Zeeland Journal of Psychiatry, 39, 964-971.a