Schematherapie bij jongeren met externaliserende gedragsproblemen

Hoopvolle resultaten
01/03/2019
Marjolein van Wijk-Herbrink
1 reactie
shutterstock_247411303 Schematherapie bij jongeren met externaliserende gedragsproblemen wetenschap
Issue 3

SCHEMA THERAPY IN ADOLESCENTS WITH EXTERNALIZING BEHAVIOR PROBLEMS

M. VAN WIJK-HERBRINK

Adolescents with severe behavior problems often show detached and resistant behaviors, causing professionals in youth care to label them as unmotivated for treatment. However, these behaviors, along with more extreme behaviors such as aggression, may be a dysfunctional way of coping with underlying, vulnerable schemas. Schema therapy focuses on accessing and ameliorating this underlying vulnerability, and may help to achieve lasting changes in problem behaviors. The aim of this article is to present recent developments and research findings regarding Schema therapy with adolescents with behavior problems, with a focus on the clinical application of Schema therapy. With help of a case example, several Schema therapy techniques are being illustrated. In residential youth care, Schema therapy is used not only as an individual psychotherapy, but its principles and techniques may also be integrated in the 24-hour treatment climate. It can be concluded that Schema therapy is feasible in this patient population, and preliminary findings suggest that it may be effective in reducing underlying vulnerability as well as behavior problems.

3516 Weergaven
33 Downloads
  • Introductie
  • Gedrag versus onderliggende kwetsbaarheid
  • Behandeling
  • Theorie achter de schematherapie
  • Validatie van de theorie binnen jongerenpopulaties
  • Toepassing schematherapie bij jongeren met gedragsproblemen
  • Werken met schematherapie in het heden
  • Experiëntiële technieken
    • Meerstoelentechniek
    • Imaginatie met rescripting
    • Technieken uit de cognitieve gedragstherapie
    • Betrekken van ouders en hulpverlenerssysteem
  • Effectiviteit van schematherapie in de gesloten jeugdzorg
  • Literatuurlijst
  • Over de auteur
Log in
Probleemgedrag van jongeren kan zo extreem en hardnekkig zijn dat het de focus van behandeling domineert. Maar probleemgedrag is vaak het resultaat van disfunctionele coping met onderliggende kwetsbaarheid. Schematherapie biedt handvatten om toegang te krijgen tot die kwetsbaarheid en daar veranderingen in te bewerkstelligen. Marjolein van Wijk-Herbrink doet onderzoek naar de theorie en toepassing van schematherapie bij jongeren, in het bijzonder jongeren in de gesloten jeugdzorg.

Introductie

Jenny is een meisje van vijftien jaar. Zij werd door de kinderrechter in een instelling voor gesloten jeugdzorg geplaatst, omdat zij veel probleemgedrag liet zien en geen hulp accepteerde. Zij had bijna dagelijks ruzie met haar moeder, ging niet meer naar school, had vechtpartijen met leeftijdgenoten, pleegde winkeldiefstallen en hing veelal op straat rond. Op de behandelgroep van de gesloten jeugdzorgvoorziening toont zij een nukkige en afwerende houding. Zij trekt zich terug en wanneer iemand probeert haar te benaderen, reageert ze afwijzend. Zij scheldt groepsgenoten en groepsleiding regelmatig uit en laat ook fysiek agressief gedrag zien.

Gedrag versus onderliggende kwetsbaarheid

Jenny wordt door de maatschappij veelal gezien als een probleemgeval: een meisje met veel probleemgedrag waar consequenties aan gesteld moeten worden. Een meisje dat structuur nodig heeft, dat we moeten ‘heropvoeden’ en bij wie we positief gedrag moeten belonen. Dat is gedeeltelijk waar, maar niet voldoende.

Want Jenny heeft ook een kwetsbare

Schema therapy in adolescents with externalizing behavior problems: Bridging theory and practice Dr. Marjolein van Wijk-Herbrink haar proefschrift uit 2018 waarop dit artikel gebaseerd is.

Omwille van de leesbaarheid wordt over ‘hij’ en ‘zijn’ gesproken als het gaat over jongeren en behandelaars, maar deze kunnen ook worden vervangen door ‘zij’ en ‘haar’.

Literatuurlijst

  1. Asselt, A.D. van, Dirksen, C.D., Arntz, A., Giesen-Bloo, J.H., Dyck, R. van et al., (2008). Out-patient psychotherapy for borderline personality disorder: Cost-effectiveness of schema-focused therapy versus transference- focused psychotherapy. The British Journal of Psychiatry, 192(6), 450–457. doi: 10.1192/bjp.bp.106.033597
  2. Bamelis, L.L.M., Evers, S.M.A.A., Spinhoven, P. & Arntz, A. (2014). Results of a multicentered randomized controlled trial on the clinical effectiveness of schema therapy for personality disorders. American Journal of Psychiatry, 171(3), 305–322. doi:10.1176/appi.ajp.2013.12040518
  3. Bernstein, D.P., Arntz, A.R., Keulen-De Vos, M., Clercx, M., De Vogel, V. et al., (2018). E… ectiveness of Schema Therapy versus Treatment-as-Usual for Forensic Inpatients with Personality Disorders: A Randomized Clinical Trial. Manuscript ingediend voor publicatie.
  4. Bernstein, D.P., Kersten, G., van den Broek, E. & Gelissen, L. (2014). Team-based schematherapy: a multi-disciplinary, integrative approach to treating patients with severe personality disorders. Symposium presented at the bi-annual conference of the International Society for Schema Therapy, Istanbul, Turkey.
  5. Conrisq Groep (2018). Cliëntgericht werken met Schematherapie: Moduskaarten. https://www.ogheldringstichting.nl/schematherapie
  6. Giesen-Bloo, J., Van Dijck, R., Spinhoven, P., Van Tilburg, W., Dirksen, C. et al. (2006). Outpatient psychotherapy for borderline personality disorder: Randomized trial of Schema-focused therapy versus Transference- focused therapy. Archives of General Psychiatry, 63, 649–58.
  7. Roelofs, J., Muris, P., van Wesemael, D., Broers, N..J., Shaw, I., & Farrell, J. (2016). Group-schematherapy for adolescents: Results from a naturalistic multiple case study. Journal of Child and Family Studies, 25(7), 2246–2257. doi: 10.1007/s10826-016-0391-z
  8. Slot, N.W. & Spanjaard, H.J.M. (1999). Competentievergroting in de residentiële jeugdzorg [Enhancement of children’s and youth’s competence in residential care]. Baarn, the Netherlands: Intro.
  9. Van Wijk-Herbrink, M.F. (2018). Schema therapy in adolescents with externalizing behavior problems: Bridging theory and practice (proefschrift). https://www.ogheldring.nl/schematherapie/
  10. Van Wijk-Herbrink, M.F., Arntz, A., Broers, N. J., Roelofs, J. & Bernstein, D.P. (2018). A Schema Therapy based milieu in secure residential youth care: Effects on aggression, group climate, repressive measures, and team functioning. Manuscript in voorbereiding.
  11. Van Wijk-Herbrink, M.F., Bernstein, D.P., Broers, N.J., Roelofs, J., Rijkeboer, M. M. & Arntz, A. (2018). Internalizing and externalizing behaviors share a common predictor: The effects of early maladaptive schemas are mediated by coping responses and schema modes. Journal of Abnormal Child Psychology, 46(5), 907-920. doi: 10.1007/s10802-017- 0386-2
  12. Van Wijk-Herbrink, M.F., Broers, N.J., Roelofs, J. & Bernstein, D. P. (2017). Schema therapy in adolescents with disruptive behavior disorders. International Journal of Forensic Mental Health, 16, 261–279. doi:10.1080/1 4999013.2017.1352053
  13. Van Wijk-Herbrink, M.F., Lobbestael, J., Bernstein, D.P., Broers, N. J., Roelofs, J. & Arntz, A. (2018). The Infl uence of Early Maladaptive Schemas on the Causal Links between Perceived Injustice, Negative Affect, and Aggression. Manuscript ingediend ter publicatie.
  14. Van Wijk-Herbrink, M.F., Roelofs, J., Broers, N.J., Rijkeboer, M.M., Arntz, A., & Bernstein, D.P. (2017). Validation of Schema Coping Inventory and Schema Mode inventory in adolescents. Journal of Personality Disorders, 32(2), 220–241. doi:10.1521/pedi_2017_31_295
  15. Young, Y.E., Klosko, J. & Weishaar, M. (2005). Schemagerichte therapie: Handboek voor therapeuten. Houten: Bohn Stafl eu van Loghum.