Al decennia lang bestaat er in de psychologie consensus over de universaliteit van emoties. Nu lijkt deze universaliteit ter discussie te staan.
Sinds het klassieke werk van onder anderen Paul Ekman wordt er vaak verondersteld dat zes basisemoties universeel en cultuuronafhankelijk zijn: blijdschap, verassing, angst, afschuw, woede en verdriet. Onlangs verscheen een artikel dat claimt dat er op deze universaliteit veel valt af te dingen. Zij baseren hun claim op een originele onderzoeksopzet. Zij gingen niet met foto’s van de zes basisemoties naar proefpersonen met de vraag: ‘Welke emotie wordt hier afgebeeld?’ De onderzoekers lieten hun proefpersonen juist vele filmpjes zien van willekeurig door een computer gegenereerde gezichtsuitdrukkingen. Daarbij kregen ze de vraag: ‘Welke emotie zie je hier?’ De individuele, subjectieve voorstellingen van de zes emoties van alle proefpersonen konden zo worden gegenereerd.
Diverse culturele verschillen kwamen naar voren. Aziaten letten op oogspieren als het gaat om emoties. Europeanen halen juist meer informatie uit de mond. De auteurs illustreren dit aan de hand van een cultureel verschil in het gebruik van emoticons op de computer. In het Westen worden de emoticons 🙂 en 🙁 zeer veel gebruikt (dit benadrukt de mond), in het Oosten worden deze emoties verbeeld door de emoticons ^_^ en >_< (dit benadrukt de ogen). Bij Aziaten bleken de emoties ook minder duidelijk van elkaar onderscheiden. Blijdschap en verdriet leken zij wel duidelijk te onderscheiden, de overige emoties beduidend minder.
De filmpjes waaruit blijkt hoe Europeanen en Aziaten de verschillende emoties zien, zijn door het tijdschrift vrij toegankelijk op internet geplaatst (www.pnas.org). Daaruit blijkt dat er toch ook veel overeenkomsten zijn hoe Europeanen en Aziaten de emoties zien. Het debat blijft dus open.
Bron: Jack, R. E., Garrod, O. G. B., Yu, H., Caldara, R. & Schyns, P. G. (2012, April 16). Facial expressions of emotion are not culturally universal. Proceedings of the NationalAcademy of Sciences. Advance online publication. doi:10.1073/ pnas.1200155109
