Lees verder
Door: Machteld Stakelbeek (2018). Culemborg: AnderZ, 232 p.
Wouter Schoonman

Het boek begint met een brief van de auteur aan de Dood. Hij is de laatste tijd wat vaak langs gekomen. Ze stelt hem (?) allerlei vragen en doet verzoekjes, maar concludeert verder dat het haar tijd nog niet is. Laatste zin: ‘Dag Dood. Op een dag kom je. Maar alle andere dagen niet. Tot later, Machteld.’ De toon is gezet.

Vervolgens een intro. Kern is dat je je angst voor de dood kunt proberen weg te drukken, te negeren. Een zinloze manier van coping. De dood komt toch en de angst wordt alleen maar groter. Beter is het de dood ‘gewoon’ onder ogen te zien en de angst te overwinnen. Dit boek wil daarbij helpen. Het boek bestaat uit drie delen.

Deel een heeft vijf hoofdstukken en is een soort mini-encyclopedie met allerlei feiten, feitjes en weetjes over dood gaan. Zo is er een tabel met de frequentie van doodsoorzaken (dementie op 1, longkanker op 2), de pro’s en cons van orgaandonatie, wat er precies gebeurt bij sterven, maar ook over stervensbegeleiding, de uitvaart, verlies en rouw. Een degelijk, maar wat saai overzicht waarbij de auteur gelukkig rijkelijk andere bronnen gebruikt. Ook niet heel gebruikelijke zoals bijvoorbeeld de vier (vijf) elementen aarde, water, vuur, lucht (en ether). Elk hoofdstukje eindigt met een aantal ‘verkenningsvragen’, die mij helaas niet tot verkenning hebben aangezet.

Het tweede deel is interessanter. Het gaat over na-de-dood. Bestaat de ziel, wat gebeurt er na de dood, hemel en hel, religies, enzovoort. Daarna volgen in drie hoofdstukken verkenningen: via de goden, via de wetenschap en via de (persoonlijke) ervaring. Net als de rest van het boek goed geschreven, breed, boeiend, persoonlijk en humoristisch (!). Een poging om deze intrigerende vraag aan te pakken.

Het laatste deel bestaat uit vijf levenslessen. Praktische tips over hoe bewuster te leven met en door het besef van de eindigheid. Het einde van het boek is een mooie vondst. De auteur krijgt een geruststellende brief terug van de dood, met antwoorden op haar vragen. De cirkel is rond.

Kortom: een lezenswaardig boek. Het kan het effect hebben dat je even uit die voortdenderende trein stapt die we leven noemen. Voor mensen die het onderwerp Dood het liefst vermijden, misschien een goed moment om er wel bij stil te staan. Bovendien gebeurt het niet zo vaak dat ik tijdens het lezen van een serieus boek meerdere keren in lachen uitbarst. Het is een leuk, grafisch goed vormgegeven boek.

Ik eindig met een anoniem citaat uit het boek: ‘De brug tussen leven en dood is de liefde.’

Hoe mooi is dat!