‘Volg je intuïtie’, klinkt het donderdagavond 4 februari tijdens het webinar De verslaafde psycholoog: wat nu? Joanneke Kuppens, coach en verslavingsarts bij artsenfederatie KNMG is aan het woord. Ze geeft een aantal adviezen over wat je kunt doen als je het vermoeden hebt dat een collega verslaafd is aan alcohol of andere middelen. ‘Artsen die ik spreek hebben vaak een vermoeden, maar durven niet op een collega af te stappen of weten niet welke woorden ze moeten kiezen’, vertelt Kuppens.
Daarnaast geeft ze aan dat het belangrijk is om verslaving als een ziekte te zien, en een werknemer die worstelt met alcohol- of middelenmisbruik niet meteen op non-actief te zetten zoals wel vaak gebeurt. Het juiste is om iemand ziek te melden en in overleg te gaan met de arbo-arts. Die boodschap staat ook in de intentieverklaring ‘Behandel verslaving als een ziekte’ die veertien zorgpartijen, waaronder het NIP, een jaar geleden ondertekenden. Daarmee willen ze in de zorg een beweging op gang zetten die een gezonde en veilige werkomgeving creëert waarin middelenmisbruik en verslaving bespreekbaar worden en het taboe wordt doorbroken.
Beleid ontwikkelen
‘Zo’n 70 procent van de hulpverleners durft probleemgedrag van collega’s niet bespreekbaar te maken’, zegt dr. Peter Greeven, voorzitter van de sectie Verslavingspsychologie en mede-organisator van de webinar. ‘Er zit echt een taboe op. Verslaving wordt vaak – zelfs dus door psychologen – gezien als iets wat je aan jezelf te danken hebt. We vellen snel een oordeel. Daarnaast spreken we collega’s niet aan omdat we niet in hun privésfeer willen komen. Denk maar aan roken, ook daar zeggen de meesten niets van.’ De sectie Verslavingspsychologie gaat de komende periode samen met het NIP meer aandacht vragen voor deze problematiek. ‘We willen vanuit het NIP echt beleid gaan ontwikkelen voor zorgorganisaties en professionals over hoe ze hiermee om moeten gaan en zaken bespreekbaar moeten maken’, legt Greeven uit. ‘Mag je werknemers bijvoorbeeld zomaar testen? Met welke juridische zaken moet je rekening houden? Hoe spreek je iemand aan? Het gebeurt nu nog te vaak dat mensen die met een verslaving kampen op staande voet worden ontslagen.’
Onlangs heeft het Trimbos-instituut een nieuwe Handreiking Alcohol, Drugs en Medicatie beleid opgesteld voor instellingen en werkgevers (Trimbos-instituut, 2020). Hierin wordt actiever ingezet op preventie en zorg van medewerkers met problematisch middelengebruik. En wordt aandacht besteed aan in hoeverre middelengebruik bijdraagt aan onveiligheid op de werkplek. De sectie Verslavingspychologie zoekt daarnaast de samenwerking op met de sectie Arbeid- & Organisatiepsychologie om het thema niet alleen binnen de zorg, maar ook daarbuiten op de kaart te zetten.
- Baldisseri M. R. (2007). Impaired healthcare professional. Critical care medicine, 35(2 Suppl), S106–S116. https://doi.org/10.1097/01.CCM.0000252918.87746.96
