Het psychologieonderwijs is te massaal en onpersoonlijk, luidt vaak de klacht. Vaak hielden docenten een verhaal en als student zat je te luisteren en eventueel kon je een vraag stellen. Vorst deed het tegenovergestelde, hij liet vooral zijn studenten aan het woord. Dan ging het over betrouwbaarheid van een test en vroeg hij: “Janwillem, hoe zou jij de betrouwbaarheid van een test beoordelen?” Daarna vroeg hij het een volgende. Hij creëerde een veilige sfeer zodat je vrijuit durfde te praten en te associëren. Op het laatst nam hij zelf het woord.
In het begin was dat wennen, je bent als student opeens zichtbaar. Maar het was daarna opwindend en spannend. Bij methodenleer gaat het niet alleen om de kennis die er is, maar het gaat er ook om dat je zelf nieuwe dingen kunt verzinnen en kunt nadenken over hoe het ook anders kan.
Vorst is een inspirerende man. Hij heeft bijna zijn hele carrière doorgewerkt aan de schoolvragenlijst (svl, psychologische test om het sociaal-emotioneel functioneren van scholieren te meten, red.). De vragenlijst was al een heel goed instrument, maar hij bleef er maar aan doorwerken, zoekend naar verbetering. Ook daardoor voelde ik me geïnspireerd.
Gul en hartelijk
Hij liet er studenten aan meewerken en betaalde daarvoor. Verder was hij gul en hartelijk. Ieder jaar nam hij alle mensen die aan de vragenlijst hadden meegewerkt mee uit eten. Bij hem kreeg je echt het gevoel dat je ertoe deed. En later, toen de svl 25 jaar bestond, werd er een symposium georganiseerd rond die lijst. Toen heeft hij alle mensen die ooit aan de svl hebben meegewerkt op het podium in het zonnetje gezet. Ik was erbij, we kregen allemaal een certificaat Test en -vragenlijstconstructie uitgereikt. Dat is bijzonder, want hij is gewoon de grote auteur van die vragenlijst, de aandacht zo van hem afleiden, had hij helemaal niet hoeven doen. Door zijn manier van optreden raakte je als student erg betrokken bij wat je deed en ging je harder werken.
Bij methodenleer word je breed opgeleid en leer je kritisch nadenken over veel verschillende onderwerpen. Je mag je overal mee bemoeien, er met je methodologische blik naar kijken. Die basishouding blijkt heel waardevol en helpt me erg in mijn werk als testuitgever. Inhoudelijk weet ik niet alles, de auteurs zijn de specialisten, maar door deze achtergrond kan ik wel beoordelen of een test kwaliteit heeft en of het iets bijdraagt aan wat er al is. Ik kan bedenken hoe het ook anders zou kunnen. Je kunt zo met de auteurs op gelijke voet een gesprek aangaan.
Ook dat nadenken over wat er zou kunnen, helpt me in de testuitgeverij. Als er iets nieuws in de wetenschap gebeurt, houd ik altijd in de gaten of we die ontwikkeling later in de testuitgeverij kunnen gebruiken. Neem de netwerkbenadering van de groep van Denny Borsboom. Die nieuwe benadering is interessant en kan misschien weer tot nieuwe instrumenten leiden.
Klassieke wetenschapper
Vorst is een kleurrijk man. Hij voldeed aan het klassieke beeld van een wetenschapper. Zijn kamer lag helemaal vol papier en spullen, als je bij hem binnenkwam, zat hij verborgen achter stapels papier te werken. Er waren ook altijd wel studenten in zijn kamer aan het werk, die zaten daar data in te voeren of zo, het was er bedrijvig en levendig.
Ik heb hem nog helpen verhuizen naar een andere kamer. Dat was de stressvolste periode van zijn leven. Alle andere docenten hadden misschien vijf doosjes met spullen, hij had er wel zeshonderd. En dan nog moesten er een paar containers vol dozen weg. Dat vond hij heel erg zonde, want hij wist precies waar alles lag en kon zich bij alles voorstellen dat hij het ooit nog zou kunnen gebruiken.
Inmiddels is hij officieel met pensioen maar hij is nog steeds heel actief. Hij is een van onze testauteurs en ik spreek hem nog regelmatig bij onze uitgeverij.
Foto: Herman Wouters
