Lees verder
Een van mijn favoriete films is Eyes Wide Shut, de laatste film van de in 1999 overleden Amerikaanse regisseur Stanley Kubrick. De titel blijft fascinerend: wanneer houd je als mens je ogen wijd gesloten? Dat kan, denk ik, alleen als je bij jezelf naar binnen kijkt en belandt in spelonken van je geest die je wilt vermijden maar die zich ongewild opdringen: diepe angsten, extreme gevoelens van vernedering en schaamte, duistere verlangens, perverse fantasieën, dat soort zaken.
Beeld: DonaBozzi/Shutterstock.com (blogsofwar.me, LinkedIn)
Vittorio Busato

Ik moest sterk aan die film denken omdat zich in dit nummer opvallend veel associaties met ‘ogen’ opdringen. Dat begint al met de – fraaie – cover van Douwe Draaisma die zich voor de gelegenheid al dromend liet fotograferen. Zijn ogen zijn niet wijd gesloten. Integendeel, hij ziet er tevreden uit, bedachtzaam ook. Maar wat gebeurt er achter zijn gesloten ogen? Droomt Draaisma van alweer een volgend mooi boek? In elk geval zullen zijn hersengolven met ogen dicht anders van ritme zijn geweest dan toen hij zich voor de rubriek Inspiratie met open ogen voor zijn boekenkast liet fotograferen. Dat leert althans een historische passage over het allereerste EEG in het artikel van Suzanne van der Sar en Martijn Arns over neurofeedback.

Wat trouwens te denken van de ogen bij een wonderlijke interventie als EMDR, onderwerp van het tweede wetenschappelijke artikel? Ik heb me weleens laten vertellen dat deze methode de werking van de REM-slaap simuleert. Zoals die slaapfase noodzakelijk is om na een vermoeiend dagje allerhande zaken cognitief een plekje in de hersenen te geven, zo zou het heen en weer bewegen van de ogen zorgen dat posttraumatische stressklachten beter worden verwerkt.

Soms schaam ik me dat ik vanuit een comfortabele positie in een vredig land te veel mijn ogen sluit voor het vele geweld in de wereld. Waarom zou ik me druk maken over die ellendige oorlog in Syrië? Ik kan er toch niets aan veranderen? Die schaamte werd weer eens extra versterkt na het lezen van het intense dagboek dat Rina Ghafoerkan bijhield over het werk dat zij en haar man verrichtten in Syrië. Wat een moedige collega’s!

Tja, dan sta ik als lafaard wel even met mijn ogen te knipperen.

Beeld: DonaBozzi/Shutterstock.com