In De Volkskrant van 23 oktober jl. staat een opmerkelijk interview met psycholoog Wim van Dijk. Hij verklaart daarin ‘aan meer dan honderd mensen het laatste wilmiddel te hebben verstrekt’. Hij realiseert zich dat dit onwettig is, maar wil de discussie over het levenseinde een nieuwe impuls geven.
Het maatschappelijke debat staat al jaren stil. De laatste serieuze impuls was de oprichting van de Coöperatie Laatste Wil (CLW) in 2013. Deze club wil euthanatica – bijvoorbeeld Middel X vrij verkrijgbaar maken voor 18+. Toen zij hiermee binnenshuis voor leden wilden beginnen, dreigde het Openbaar Ministerie het bestuur met vervolging en kondigde aan de CLW als criminele organisatie te beschouwen. Het bestuur bond toen snel weer in en is nu bezig met de voorbereiding van een rechtszaak tegen de Nederlandse Staat. Kansloos verhaal, lijkt me. Vorige zomer verscheen het lang verwachte initiatiefwetsvoorstel van Pia Dijkstra (D66). Hierin kunnen mensen van 75+ via een stervensbegeleider proberen aan te tonen dat hun leven ‘voltooid’ is. Als zij deze toets doorstaan, staat de weg naar euthanasie zonder duidelijke medische reden open. Ook dit initiatief zet geen zoden aan de dijk, gezien de formatiebesprekingen met een of meerdere Christelijke partijen. Een laatste ‘wapenfeit’ is het verschijnen van de Nederlandstalige versie van The Peaceful pill handbook (Nitschke & Stewart, 2021). Het standaardwerk over zelfeuthanasie echter alleen verkrijgbaar voor 50+ na legitimatie.
Wat Wim van Dijk gedaan heeft is invoelbaar. Zijn vrouw heeft een onmenselijk en onwenselijk levenseinde moeten meemaken. Dat is één. Verder vindt hij dat we de arts belast hebben met een onmogelijke taak: het beoordelen of iemand ondragelijk lijdt. Dat is twee. Het vinden van een zelfeuthanaticum is niet eenvoudig en bovendien onwettig. Dat is drie.
Twee dingen hebben mij verbaasd. Allereerst de redenering van Van Dijk bij het verstrekken van Middel X. Van Dijk vindt dat hij de vragers wel moet toetsen of het verzoek ‘weloverwogen’ is. Daarmee doet hij hetzelfde als de arts: beoordelen of het euthanasieverzoek wel klopt. Het tweede is het feit dat hij zelf als verstrekker is gaan acteren, terwijl er een leverancier bekend was. Doorverwijzen zoals de levenseinde consulenten bij Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde (NVVE) en de Einder was ook een optie geweest. De toekomst zal uitwijzen hoe Van Dijk de geschiedenis in gaat. Moedig in ieder geval.
– https://www.volkskrant.nl/nieuwsachtergrond/dezepsycholooghielpmeerdanhonderdmensenaanmiddelxaandevolkskrantvertelthijwaarom~bf6b6537/
- Nitschke, Ph. & Stewart, F. (2021). De vredige pil. Print editie. Zie: www.peacefulpillhandbook.com. Geraadpleegd 24 oktober 2021.
– Schoonman, W. (2018a). Laatste bladzijden: Dossier Rina. De Psycholoog, 53, 5, 4245
– Schoonman, W. (2018b). Als er geen pil voorhanden is: De zelfmoord van Elisa. De Psycholoog, 53, 5, 4649