Dat zei ik in juni 2019. Eind september, gezeten op dezelfde bank en inmiddels zeven optredens achter de rug, zei ik: ‘Vanaf 19 oktober heb ik nog geen optredens in mijn agenda staan, dat gaat niet goed!’
Wonderlijk. Kennelijk is het mogelijk om in amper drie maanden tijd te komen van ‘wat gaaf als ik één optreden zou hebben’ tot ‘wat slecht dat ik na zeven optredens nog niet geboekt ben voor nummer acht’. Hoe kan dit nu?
Een heuse groeicultus. We zijn eraan gewend geraakt dat groei zo’n beetje de succesnorm is voor alles. Ieder jaar op Prinsjesdag vragen we ons niet af of alles zo’n beetje hetzelfde blijft – wat eigenlijk best prima is, toch? – maar of de economie gaat groeien. Zo niet, dan bekruipt ons een toch ietwat onbehaaglijk gevoel. Na een aantal jaar in dezelfde functie vinden veel mensen het volkomen normaal aan je te vragen wat je volgende stap gaat zijn. Heb je je eerste kind gekregen en ben je nog maar net bekomen van alle zwangerschapshormonen en slapeloze nachten, krijg je algauw de vraag naar de planning van nummer twee. En zo kan ik nog wel even doorgaan. Zo is groei als norm inmiddels ook doorgedrongen tot onze eigen innerlijke wereld, als maatstaf voor hoe wij onszelf evalueren.
Nu is er op zich niks mis met groei. Ik hoop dat ik over tien jaar niet exact dezelfde vaardigheden heb en exact hetzelfde leven leid als nu. Om dat scenario te voorkomen, zal ik me moeten blijven ontwikkelen, uitdagingen en nieuwe dingen op moeten zoeken. Wat is er dan wel mis? Dat we zijn vergeten dat persoonlijke groei ook impliceert dat we de ‘consolidatie’- of ‘niet-groei’-fase – de fase waarin er even geen spectaculaire optredens op het programma staan, in mijn geval – met net zoveel liefde moeten omarmen als groeifases. Zo’n niet-groei- fase is broodnodig: net als Bauke Mollema na het winnen van de Ronde van Lombardije even moet uitrusten, is het best logisch dat een mens na een periode van groei – wat best veel energie kost – even moet bijtanken. En: een bijkomend voordeel van even niet groeien, is dat er weer nieuwe dingen kunnen ontstaan in zo’n rustiger periode. Zo heb ik misschien wel even geen boekingen als dj, maar daardoor heb ik nu de tijd voor het produceren van mijn eerste eigen plaat.
Stilstaan na hollen is zo slecht nog niet. Wie alleen maar streeft naar groei, denkt naar over zichzelf. Wie zichzelf namelijk goed genoeg vindt en accepteert hoe hij of zij is op dat moment, hoeft niet te veranderen of te groeien. Toch? Daarin heb ik, op de bank met een agenda zonder boekingen, geloof ik nog wel iets te leren.
Fotografie: Stijn Rademaker