Renewal of fear is vaak te zien na een succesvolle exposure-behandeling. Nadat de patiënt heeft geleerd dat het gevreesde object veilig is, keert de angst buiten de veiligste context van de therapie toch weer terug. Een Utrechtse onderzoeksgroep wilde weten of dit verschijnsel in het laboratorium ook optreedt wanneer je in plaats van een elektrische schok een eng filmfragment gebruikt.
De onderzoekers lieten vijftig proefpersonen kijken naar een filmpje waarin een vrouwelijke souschef in een restaurant een pan met kokend water over zich heen krijgt. Deze ongeconditioneerde stimulus werd aangekondigd doordat op het computerscherm een lampje ging branden, de geconditioneerde stimulus. Het lampje bevond zich of in een kamer met een boekenkast of in een kamer met een bureau. Om renewal of fear te onderzoeken werden de proefpersonen ingedeeld in twee condities. Proefpersonen in de AAA-conditie zagen in de acquisitie-, de extinctie- en de testfase steeds dezelfde context (of het bureau of de boekenkast). Proefpersonen in de ABA-conditie zagen in de extinctiefase een afwijkende context. De context waarin de angst voor het lampje werd afgeleerd (de therapieruimte), week voor deze proefpersonen dus af van de context waarin de angst werd aangeleerd en getest (de buitenwereld).
Zoals de onderzoekers hadden voorspeld, trad alleen in de ABA-conditie renewal of fear op. Alleen de proefpersonen in deze conditie lieten dus in de testfase opnieuw een angstrespons zien. Toekomstig onderzoek op basis van dit nieuwe paradigma zal aanbevelingen moeten opleveren voor de klinische praktijk.
Bron: Landkroon, E. et al. (2019). Renewal of conditioned fear responses using a film clip as the aversive unconditioned stimulus. Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry. doi: 10.1016/j.jbtep.2019.101493
