Wie de indruk wekt een onbetrouwbaar, oneerlijk of onoprecht type te zijn, heeft een probleem. Van iemand met zo’n negatief imago wordt ook immoreel gedrag verwacht.
Dat blijkt uit experimenten onder ruim vierhonderd deelnemers aan de universiteiten van Surrey (Engeland) en Milano-Bicocca (Italië). De onderzoekers wilden weten in hoeverre een eerste indruk van iemands morele karakter verwachtingen over concreet moreel gedrag in de hand werkt. Oftewel: als je de indruk hebt dat Tom oneerlijk is, verwacht je dan dat hij een gevonden portemonnee naar de politie brengt dan wel het geld in eigen zak steekt?
Dat laatste dus, laten de experimenten zien. Terwijl iemand die als ‘eerlijk’ wordt gezien best inconsistent gedrag mag vertonen (en dus op zijn tijd een scheve schaats mag rijden), wordt dat van ‘oneerlijke’ personen niet getolereerd. Van hen wordt verwacht dat ze zich consistent, en dus negatief gedragen.
Dat is dus nogal vervelend voor mensen die de indruk wekken immoreel (oftewel onbetrouwbaar, oneerlijk of onoprecht) te zijn. Zij kunnen op de werkvloer in de problemen komen, maar ook in rechtszaken bijvoorbeeld ten onrechte voor de dader worden aangezien. Niemand verwacht immers dat iemand met een slechte reputatie zich goed gedraagt. En dat kan een eerlijk proces in de weg staan. (ID)
Bron: Rusconi P.et al. (2017). You are fair, but I expect you to also behave unfairly: Positive asymmetry in trait-behavior relations for moderate morality information. PLoS ONE 12(7): e0180686. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0180686
