Vorig jaar, in 2021, was het vijftig jaar geleden dat de subfaculteit Psychologie in Tilburg met tachtig eerstejaars officieel van start ging. Reden voor de Tilburge universiteit om een informatief en fraai vormgegeven boek over deze opleiding het licht te doen laten zien, door corona helaas net niet in het jubileumjaar zelf. De auteurs noemen het boek nadrukkelijk ‘een geschiedenis’. Terecht, want wie meent ergens ‘de geschiedenis’ van te beschrijven, laadt al snel de verdenking van megalomanie op zich.
Dit jubileumboek, bewust gericht op een breed publiek, bestaat uit twee delen. In het eerste deel is er vooral aandacht voor de voorgeschiedenis, oprichting en ontwikkeling van de opleiding, inclusief de internationalisering. Karel Soudijn, een van de auteurs van dit boek en gewaardeerd medewerker van De Psycholoog, werd in 1975 in Tilburg als methodoloog aangesteld. In een persoonlijk kader over een rondleiding die hij toen in Gebouw G kreeg, schrijft hij onder meer dat hij een aap te zien kreeg: ‘En er zullen ook wel ratten aanwezig zijn geweest, want een van de medewerkers specialiseerde zich in “likgedrag van ratten”.’
Het tweede deel bevat zeer lezenswaardige lemma’s over hoogleraren, alumni, studiereizen en andere wetenswaardigheden. Zo is er ruim aandacht voor de affaire-Stapel. En wie kent bijvoorbeeld Fred van Raaij (1944) nog? Deze grondlegger van de economische psychologie was zijn tijd ver vooruit: ‘Mensen reageren voornamelijk emotioneel of gevoelsmatig. Pas daarna gaan ze nadenken.’ En wie toevallig een expositie van persoonlijkheidspsycholoog Guus van Heck (1947) ziet aangekondigd, moet zeker gaan kijken. Sinds 2012 is hij beeldend kunstenaar. Hoofdthema’s in zijn werk: menselijke mogelijkheden en tekortkomingen. ‘Psychologie komt altijd van pas,’ aldus Van Heck.
Dit boek is een aanrader voor iedereen met interesse in geschiedenis van psychologie. Het is vooral ook te hopen dat dit boek bestuurders van andere universiteiten, voor zover nog niet gedaan, inspireert een geschiedenis van hun psychologiefaculteit uitgebreid te boekstaven.
