Respect!
We zien de deelnemers in de klas achterover zitten, gapend in hun stoel met een petje op en een dikke winterjas aan. Ze lijken geen besef te hebben van de indruk die ze maken en zijn uiterst prikkelbaar als er kritiek op hun houding wordt geleverd. Net als bij veel Nederlandse probleemjongeren hebben ook deze ontspoorde Noren een sterke automatische reflex om respect op te eisen, een verdedigingsstrategie die ze op straat hebben aangeleerd en die ze maar moeilijk los kunnen laten. Hoofdpersoon Jan Olav bijvoorbeeld – 25 jaar, praktisch anafalbeet, droomt ervan om rapper te worden – ontploft als een van de coaches hem in een rollenspel vraagt hoe hij de opvang van zijn dochtertje heeft geregeld.
‘Hoe durf je zo tegen me te praten?’ schreeuwt hij buiten zinnen. ‘Je weet niet wie ik ben!,’ en dreigt de keel van de vrouw door te snijden. Hij wordt tijdelijk uit het programma gezet en mag pas weer terugkomen als hij een woedebeheersingscursus heeft gevolgd. Bij zijn rentree voor de groep houdt hij een bewogen speech over zijn problemen, zijn moeilijke jeugd en zijn woede-uitbarstingen, en je krijgt de indruk dat hij geleerd heeft van zijn fouten. Zijn begeleiders zijn ontroerd en omhelzen hem, maar een paar dagen later gaat hij opnieuw de fout in en bedreigt een docent met een broodmes. Zijn verhaal schetst de complexiteit van de problematiek waar de jongerenwerkers mee te maken hebben en de machteloosheid die ze ongetwijfeld soms voelen bij het werken met deze doelgroep.
happy end
Toch is Jan Olav de enige negatieve uitzondering in de film. De overige deelnemers brengen het er beter af en bloeien op. Op het eind zien we ze aan het werk in de fabriek, achter de kassa, kortom terug in de maatschappij, hoewel het de vraag blijft hoe lang ze daar zullen blijven. Hoe dan ook ben je blij dat je ze beter hebt leren kennen, dat ze durven te laten zien wie er schuilgaan onder al die petjes en capuchons. Rebels is een documentaire die op ontroerende en soms schrijnende wijze laat zien hoe deze afgeschreven jongeren weer boven komen drijven, en welke toewijding jeugdwerkers aan de dag moeten leggen om ze op het goede pad te houden.
Rebels is vanaf 19 mei in Nederlandse bioscopen
te zien.
Rebels
Regie & scenario: Kari Anne Moe (91 min.)
Distributeur: Cinema Delicatessen
