Zowel REM-slaap als non-REM-slaap zijn belangrijk voor de geheugenprocessen tijdens de slaap. Wanneer de grenzen tussen slapen, waken, en dromen vervagen, kan dit leiden tot een verstoring van deze geheugenprocessen. Dat kan tot klachten leiden. Zo stelt Robert Stickgold, de expert op het gebied van geheugen en slaap, dat bij schizofrenie dit soort geheugenprocessen verstoord zijn.
REM-slaap en dromen zijn in het bijzonder belangrijk voor het reguleren van onze emoties, doordat tijdens de remslaap emotionele herinneringen minder emotioneel beladen verwerkt worden. Daardoor reageert ons brein minder heftig op emotionele ervaringen, niet alleen bij het terugdenken over wat we hebben meegemaakt maar ook bij emotionele situaties in de toekomst. Een van de belangrijkste emoties hierbij is angst. REM-slaap zorgt voor een afname van angstige gevoelens. Biologisch gezien vindt het verwerken van emoties tijdens remslaap plaats omdat dit het moment is waarop het aminerge systeem onderdrukt wordt (