Bij relatietwijfel of scheiding: Eerst naar de psycholoog

Overbruggen kloof

Onder de werkwijzen van uiteenlopende professionals en instanties betrokken bij relatie- en gezinsproblemen en scheidingen doen zich grote verschillen voor. Denk aan de relatietherapeut en de advocaat. Door onbekendheid van professionals met het vakgebied van een andere discipline, zoals psychologie en recht, ontstaat tussen de professionals een kloof die tijdens de begeleiding fungeert als een barrière en leidt tot handelingsverlegenheid in adequate psychische hulp aan kinderen en hun ouders. Deze barrière kan worden weggenomen als het ‘scheidingsdomein’ aan de volgende voorwaarden voldoet:

• Een gemeenschappelijk aanvaarde basis van definities, begrippen, maatstaven, criteria en methoden van onderzoek door alle professionals zoals psychologen, advocaten, rechters, artsen, maatschappelijk werkenden, jeugdbeschermers, en ambtenaren op lokaal, regionaal en bovenregionaal niveau betrokken bij (de preventie van complexe) scheidingen;
• Gemeenschappelijk aanvaarde definitie ‘Kindermishandeling bij ouderlijke strijd’;
• Conflictdiagnostiek aan het begin van relatietherapie of een scheidingstraject, eventueel aangevuld met psychodiagnostiek door een psycholoog;
• Multidisciplinair en gecombineerd psychologisch-juridisch onderzoek bij relatieproblemen en (dreigende) scheiding op sociaalwetenschappelijke grondslag.
• Psycholoog-specialisten, de nieuwe ouderrelatie- of gezinstransformatietherapeuten met relevante juridische kennis bij scheiding. Deze nieuwe specialist is een zogenoemde T-shaped psycholoog. De kennis van het hoofdvakgebied wordt gesymboliseerd door de verticale poot. De kennis uit de andere discipline, meestal het recht, bestrijkt de horizontale dwarsbalk van de T;
• T-shaped psychologen moeten werkzaam zijn aan de ‘voorkant in de ‘oriëntatiefase’, als ouders hulp zoeken vanwege relatieproblemen en/of onderlinge strijd, ook als het woord ‘scheiding’ niet is gevallen;
• U-shaped juristen beschikken over relevante psychologische kennis en begeleiden ouders bij de afwikkeling van de scheiding. De U bestaat uit de J van Juridisch. De andere helft staat voor kennis uit een andere discipline, de psychologie. De boog verbindt psychologie en recht;
• Een T-shaped oudermaat, zoals een gezinscoach of een wijkverpleegkundige, verleent zo nodig nazorg maar kan ook aan de voorkant of tijdens het scheidingsproces werkzaam zijn ter ondersteuning van de T-shaped psycholoog of de U-shaped jurist;
• Met het oog op reorganisatie van het scheidingsdomein dienen gedragscodes en wetgeving aangepast te worden.