Het NIP is aangesloten bij vakbond FBZ, een vereniging die de collectieve werknemersbelangen van zorgprofessionals behartigt. Een belangrijk voordeel van het NIP lidmaatschap. Dat betekent dat FBZ bij cao-onderhandelingen (de belangen en wensen van) NIP-leden vertegenwoordigt, zo ook bij de Cao GGZ. Hoe gaat dat in zijn werk? ‘Allereerst vragen we al onze aangesloten verenigingen, die met de desbetreffende cao te maken hebben, om input,’ vertelt Barendse. Het NIP en de NVGzP leveren vaak samen hun inbreng. ‘Dat doen we al vóór de dan nog lopende cao eindigt.’ Barendse is blij met alle reacties en input. Hij wil graag weten wat er speelt, wat er misschien onduidelijk is, op welke punten de huidige cao niet nageleefd wordt, en welke belangrijke wensen voor de nieuwe cao er zijn.
‘Een belangrijke wens die uit de vorige cao naar voren kwam betrof opleidingen en ontwikkeling’, zegt Barendse. Voor de kenner: heel hoofdstuk zeven mocht wel helderder worden. ‘We wilden graag zorgen dat de meeste opleidingen voortaan door de werkgever betaald zouden worden, en ook in de tijd van de baas gevolgd mochten worden. Dat gebeurde namelijk niet overal. Straks staat heel duidelijk in de cao dat dat wel moet.’
Aan tafel
Als Barendse alle input verzameld heeft, maakt hij er een inzetbrief van, waarin alle onderwerpen op volgorde van prioriteit gesorteerd staan. ‘Die laten we lezen aan onze klankbordgroep, bestaande uit leden van de verschillende aangesloten verenigingen,’ vertelt hij. ‘Hier zitten dus ook NIP-leden in. Daardoor krijgen de wensen voor mij wat meer kleur. Door de verhalen van de klankbordgroep word ik ook comfortabeler met ons voorstel. En we kunnen de voorbeelden tijdens de onderhandeling ook inzetten, zonder daarbij namen en rugnummers te hoeven noemen.’ Vervolgens is het tijd om aan tafel te gaan met alle betrokken partijen. In dit geval waren dat namens werknemers de vakbonden FBZ, FNV, CNV, NU’91 en namens werkgevers de Nederlandse ggz waarin een aantal directieleden van ggz-instellingen vertegenwoordigd zijn. Alle bonden zitten met zijn tweeën aan tafel. De eerste onderhandelaar, Barendse voor FBZ, neemt het woord en de tweede onderhandelaar fungeert als een tweede paar oren en ogen. Barendse: ‘Alle bonden openen met het voorlezen van die brief, daar probeer je ook echt een sterk verhaal van te maken.’ Daar reageren de werkgevers op, en zo merk je al een beetje welke voorstellen zij zien zitten en welke niet, zegt Barendse.
‘Daarna begint het spel,’ vervolgt hij. ‘Wie gaat wie wat gunnen en hoe zorg je dat je tot afspraken komt waar werknemers echt iets aan hebben? Samen met de bonden overleg je daarna om tot een gemeenschappelijk voorstel te komen. Wij moeten dan ook beslissen: waar gaan we op inzetten, waar lijkt draagvlak voor te zijn?’ Hoe gaat het onderhandelen zelf er dan vervolgens aan toe? Barendse: ‘Je kunt beter drie hele sterke argumenten aandragen, en die herhalen, dan zes argumenten, waarvan de laatste drie minder zijn. Dat heb ik inmiddels geleerd. Anders gaat de tegenstander je zwakkere argumenten aanvallen en de sterke argumenten negeren.’ Volgens Barendse is dat overigens ook een hele handige manier als je zelf gaat onderhandelen met je partner, bijvoorbeeld over de vraag of jullie nu een strandvakantie gaan plannen, of een citytrip.
Middernacht
De onderhandelingen duren doorgaans een aantal sessies, waarvan de laatste het langste. ‘Om iets voor twaalven ’s nachts zijn we tot een akkoord gekomen voor de Cao GGZ.’ Volgens Barendse kost de laatste onderhandelsessie veel tijd omdat dan ook alle afspraken zwart op wit moeten worden vastgelegd. ‘Iedereen moet uiteindelijk achter dat onderhandelaarsakkoord staan, en dat duurt soms even. Tussen of tijdens sessies schakelen we trouwens ook met de klankbordgroep.’
Nadat alle vakbonden midden in de nacht hun handtekening onder het onderhandelaarsakkoord hebben gezet, wordt het akkoord aan de leden voorgelegd. Als die ingestemd hebben, kan de redactiecommissie de nieuwe cao gaan opstellen – in die fase zit de Cao GGZ nu. Aan het einde van de looptijd begint het allemaal weer van voren af aan.
Barendse is inmiddels zes jaar onderhandelaar. Het leukste vindt hij om – van begin tot eind, dus kijken wat er speelt, opstellen van de cao en naleven – samen met de leden van de aangesloten verenigingen aan een nieuwe cao te werken en zo de belangen van anderen te behartigen. Barendse roept NIP-leden dan ook op om van zich te laten horen. ‘FBZ is er voor jullie! Maar alleen samen kunnen we een goedwerkende cao tot stand brengen. Wij zitten in allerlei overleggen met bestuurders en kunnen inspelen op collectieve problemen, klachten of zaken die niet goed lopen. Zo kunnen we elkaar versterken En ik kan een hoop regelen, maar niet checken of werkgevers de cao wel volgen. Weet ons dus te vinden, ook met vragen! Oh, en ik laat me ook graag uitnodigen op werkbezoeken!’
Meer informatie of meedenken?
Wil je iets meegegeven aan de onderhandelaars van FBZ of voor een nieuwe cao (voor de ggz over 2,5 jaar) plaatsnemen in de klankbordgroep? Meer weten over jouw arbeidsvoorwaarden? Of leeft jouw werkgever de cao-afspraken niet goed na? Neem dan contact op met Iris Koopmans, contactpersoon voor arbeidsvoorwaarden bij het NIP: iris.koopmans@psynip.nl.
