Liefde in het DNA
Aan de rand van het kleurrijke festivalterrein is een heus science park ingericht waar jonge onderzoekers van verschillende universiteiten harde data verzamelen. Zware bassen drijven door de lucht, optredens zijn in volle gang, maar veel festivalgangers staan deze zondagmiddag liever in de rij om erachter te komen of liefde in het DNA besloten ligt.
‘Onze hypothese is dat koppels meer van elkaar verschillen wat betreft hun DNA dan je op basis van toeval zou verwachten,’ vertelt onderzoeker Karin van der Tuin van de afdeling Klinische Genetica van het Leids Universitair Medisch Centrum. ‘Het evolutionaire voordeel daarvan is dat het nageslacht dan een mix meekrijgt van beide ouders.’
Het Leidse team neemt DNA af van stelletjes en van singles en kijkt specifiek naar DNA-varianten die zijn geassocieerd met het afweersysteem. Deelnemers wordt ook gevraagd naar hun voorkeur van de geur van T-shirts die ’s nachts zijn gedragen. ‘Want de genetische varianten die mensen tot tegenpolen maken zijn geassocieerd met lichaamsgeur,’ aldus Van der Tuin. ‘Wat wij aantrekkelijk vinden ruiken, is over het algemeen iemand met andere DNA-varianten.’
Het afgenomen materiaal wordt na afloop van het festival getest in het lab, dus het is voor de participerende singles nog even afwachten of ze hun ideale match hebben gevonden. De koppels die weinig variatie vertonen in DNA hoeven volgens Van der Tuin niet te wanhopen: ‘Er spelen natuurlijk veel meer factoren mee bij het ontstaan van een relatie.’
Verschillende breinen
In een andere tent zitten proefpersonen met EEG-kappen op hun hoofd. Een team van de Nijmeegse Radboud Universiteit laat de festivalgangers kijken naar de letters van het alfabet, die in verschillende frequenties opflitsen. De computer kan aan de activiteit in de visuele cortex aflezen naar welke letter gekeken wordt en deze daarna typen. Heel handig voor mensen met bijvoorbeeld de spierziekte ALS.
‘Hier is de steekproef heel groot,’ aldus onderzoeker Yvonne Visser, ‘en ook de variatie, met mensen van verschillende leeftijden en afkomsten, maar ook in verschillende staten. Moe, vrolijk of dronken, dat levert veel verschillende breinen op om te onderzoeken. ’
Plankenkoorts
Veel deelnemers trekt ook het ‘Lowlands got talent’-experiment. Op een open podium kunnen mensen hun kunsten vertonen terwijl hun stressniveau wordt gemeten. Onderzoekers van de Radboud Universiteit meten onder andere het cortisolniveau in het speeksel van de deelnemer, de hartslag en de bloeddruk. De deelnemers wordt ook gevraagd werkgeheugentestjes te doen en de algehele podiumprestatie wordt gewogen door de respons van het publiek te meten.
‘De metingen bij de proefpersoon doen we voor- en achteraf,’ vertelt Daphne Everaerd, promovendus aan het Donders Institute for Brain, Cognition and Behaviour. ‘We zien daarbij grote verschillen in hoe gestrest mensen zijn, vooral vlak voordat ze op moeten. Opvallend genoeg lijkt het erop dat professionele artiesten – waarvan er ook een paar meedoen – even gestrest zijn als de amateurs.’
Doorgaans vindt dergelijk stressonderzoek plaats in het lab, vervolgt Everaerd, die het onderzoek verricht met haar collega’s Linda de Voogd en Floris Klumpers, respectievelijk postdoc en universitair docent aan het Donders Instituut. ‘Het is interessant dat we hier allerlei bijkomende factoren kunnen meewegen, zoals alcoholgebruik, mogelijk drugsgebruik en slaaptekort. De deelnemers bevragen we over dat soort dingen, maar ook over bijvoorbeeld coping en persoonlijkheidskenmerken. Zo hopen we bij te dragen aan meer inzicht in eigenschappen die mensen kwetsbaar maken voor stressgerelateerde aandoeningen.’
Ondertussen brengt een meisje lang niet onverdienstelijk haar versie van Nirvana’s ‘Smells Like Teen Spirit’ ten beste. Ze oogt niet erg gestrest, maar wellicht komt er uit de metingen wel een heel ander beeld naar voren… (JvG)
