Het wetenschappelijke metier is de laatste jaren een stuk transparanter geworden. Maar met publicaties wordt, in alle disciplines, nog flink gerommeld.
Wetenschappers doen soms rare dingen. Ze maken iemand co-auteur ook al heeft die persoon niets aan een paper bijgedragen. Of ze nemen in de literatuurlijst referenties op waarnaar in het artikel helemaal niet wordt verwezen. Bijvoorbeeld omdat de editor dit eist, met het oog op de impactfactor van het tijdschrift. Of om reviewers gunstig te stemmen. Vraag is alleen hoe vaak zulke praktijken voorkomen.
In Alabama besloten ze er onderzoek naar te doen. De auteurs vroegen meer dan 110.ooo vooraanstaande wetenschappers van achttien verschillende academische disciplines in de VS om medewerking. Ze kregen van twaalfduizend mensen een reactie – amper een tiende van de benaderde academici. Er waren geen aanwijzingen dat dit een selecte groep was, die zelf veel of juist weinig manipuleerde. Publicaties en onderzoeksvoorstellen blijken vaak flink opgepimpt te worden, door spookauteurs op te voeren of referenties in de literatuurlijst op te nemen die verder weinig met het betreffende artikel te maken hebben. Alle disciplines maken zich eraan schuldig. De meeste wetenschappers weten dat ze fout zitten maar doen het toch omdat ze denken dat ze in de wetenschappelijke ratrace anders de boot missen. Anderen zien het als een spel dat je nu eenmaal moet meespelen wil je overleven. Integriteit is nog altijd makkelijker gezegd dan gedaan. (ID)
Bron: Fong, E.A. & A.W. Wilhite (2017). Authorship and citation manipulation in academic research. PLoS ONE, 12: e0187394, https://doi.org/10.1371/journal.pone.0187394.
