Deze kunstenaars zijn door Sander Troelstra, meermalen bekroond met de Zilveren Camera en in 2015 nog winnaar van de prestigieuze Nationale Portretprijs met een portret van outsider-kunstenaar Ben Augustus, op zeer indringende en rake wijze gefotografeerd. Troelstra raakte een paar jaar geleden in deze onconventionele kunstenaars geïnteresseerd na het zien van een expositie met outsider-art in Het Dolhuys. Hij wilde weten wie de mensen zijn achter deze kunst, wat hun drijfveren zijn, waar hun niet zelden maniakale werkwijze vandaan komt. In samenwerking met Het Dolhuys besloot hij op zoek te gaan naar deze outsiders en hen zwart-wit te portretteren. Resultaat is de zeer geslaagde expositie Nieuwe Meesters waarin werk en persoon daarachter op een bijzondere en intieme manier worden tentoongesteld.
Naast werk van Nol Vonk – zijn portret en werk sieren deze pagina – is er onder meer opvallend werk te zien van psychiatrisch patiënt Abraham Diop die grafische tekeningen maakt met de allereerste versie van het programma Microsoft Paint. Mij troffen vooral de in verrassende kleuren geschilderde naakte beach babes van Marieke Romeyn en het werk van de spastische Roel Heijmans, die noodgedwongen een soort eigen pointillisme heeft ontwikkeld.
De term outsider-art is in 1972 gemunt door de Britse kunsthistoricus Roger Cardinal. Zijn de bobo’s in de kunstwereld lange tijd afhoudend geweest om kunst van deze doorgaans in sociaal isolement levende autodidacten een reguliere plaats te geven, thans begint deze kunstvorm –terecht – steeds meer mainstream te worden. Het Outsider Art Museum in Amsterdam en bijvoorbeeld ook de aandacht die de Biënnale van 2013 in Venetië gaf aan deze kunstvorm zijn daarvan treffende illustraties.
Wie de tentoonstelling Nieuwe Meesters bezoekt en de buitengewoon fraai vormgegeven catalogus beziet, zal gezien de kwaliteit, rauwheid en oorspronkelijkheid van hun werk vermoedelijk een antwoord schuldig blijven op de vraag waarom deze kunstenaars zo nodig buitenstaanders genoemd moeten worden. Deze nieuwe meesters verdienen minstens evenveel bezoekers als hun bekende oude collega’s in de Hermitage.
Outsider Art Museum/Hermitage Amsterdam, Amstel 51, Amsterdam
Te zien tot en met 28 mei 2018
